Kondensacja i redukcja w tłumaczeniu lektorskim filmów fabularnych na przykładzie dwóch tłumaczeń filmu Prestiż (2006)

Od pokoleń przekład lektorski jest dominującą techniką tłumaczenia filmów fabularnych w dystrybucji telewizyjnej i na nośnikach fizycznych w Polsce. Tłumaczenie dialogów oryginału tą metodą niesie ze sobą wiele trudności. Jedną z głównych jest potrzeba kondensacji i redukcji tekstu wyjściowego tak, aby sprostać ograniczeniom technicznym. Tłumacze uciekają się do takich rozwiązań głównie we fragmentach, w których usunięte informacje można zrekompensować w inny sposób. Zjawiska relewancji i redundancji pomagają tłumaczom w podejmowaniu decyzji o tym, które elementy oryginalnych wypowiedzi można przeformułować przy użyciu bardziej zwięzłych środków językowych lub całkowicie wyeliminować. Te zagadnienia są brane pod uwagę w analizie porównawczej oryginalnej listy dialogowej i dwóch wersji lektorskich filmu Prestiż, stanowiącego wyzwanie dla widzów za sprawą nieliniowej fabuły. Wywód uwidacznia szereg ciekawych obserwacji na temat charakterystycznych cech szeptanki.Voiceover has been the primary mode of translation in fiction films released for home entertainment in Poland for generations. Translating the original dialogue in this modality poses numerous challenges. A major one is the need to condense and reduce the source text in order to meet the technical constraints. Translators resort to such solutions chiefly in parts where the deleted information can be retrieved by other means. The phenomena of relevance and redundancy assist translators in determining which elements of the original utterances can be reformulated using more concise linguistic means or omitted altogether. These issues are taken into consideration in a comparative analysis of the original dialogue and of two voiceover translations of The Prestige – a film challenging for the viewers due to its non-linear plot. The study reveals a number of interesting observations about some distinctive features of voiceover translation