Equivalence relation between comparative phraseologisms in the German and Polish language. Comparative analysis.

Tematem pracy jest badanie ekwiwalencji pomiędzy frazeologizmami komparatywnymi będącymi specjalną klasą zasobu frazeologicznego w języku niemieckim i polskim. Sposób tłumaczenia frazeologizmów badany jest w oparciu o korpus materiałowy pracy, który tworzą frazeologizmy komparatywne pozyskane z prasy elektronicznej jak również ich tłumaczenia. Językiem wyjściowym jest język niemiecki, językiem docelowym język polski.Celem pracy jest odszukanie podobieństw i różnic w tym obszarze frazeologii poprzez porównanie tłumaczeń konkretnych tekstów. W kontrastywnej analizie zostaje postawione również pytanie o trudności, jakie napotyka tłumacz w przekładzie frazeologizmów. Badane jest, czy w tłumaczeniu zostało zachowane znaczenie frazeologiczne danego stałego związku wyrazowego czy też zostało ono sprowadzone do luźnego związku wyrazowego. Związki te, charakterystyczne dla specyfiki każdego języka są często trudnością i wyzwaniem dla tłumacza. Rozpatrywane zostaje zagadnienie ekwiwalencji i podjęta próba przyporządkowania danego frazeologizmu do odpowiedniego typu ekwiwalencji. Z przeprowadzonej analizy wynika, że większości przypadków tłumacz zachowuje frazeologiczne znaczenie związku wyrazowego, jednak w wielu przypadkach frazeologizm zostaje zastąpiony luźnym związkiem wyrazowym. Szczególnie ma to miejsce w przypadku frazeologizmów o częściowej ekwiwalencji. Frazeologizmy, które bazują na tym samym źródle nie stwarzają tłumaczowi większych trudności, natomiast te, które są specyficzne dla danego języka często wiążą się z problemami w ich przekładzie.Kontrastywna metoda cieszy się w badaniach frazeologicznych dużą popularnością, gdyż analiza porównawcza pozwala na opracowanie różnic i podobieństw między frazeologizmami danych języków. Wyniki badań frazeologii kontrastywnej znajdują praktyczne zastosowanie w translacji, jak również leksykografii i dydaktyce języka obcego.The subject of the thesis is an examination of equivalence of comparative phraseologisms which belong to the special class of phraseologisms in the German and Polish language. The manner of translation of those phraseologisms is examined based on corpus, which comprise comparative phraseologisms and their translations retrieved from electronic press. The source language is German and the target language is Polish. The aim of the thesis is to find similarities and differences in this area of phraseology through translating particular texts. In contrastive analysis a question is asked about difficulties encountered by translators dealing with phraseologisms. It is examined whether the translation retains the meaning of a particular fixed expression or it is changed to non-fixed expression. The latter ones, typical of specific character of each language, are frequently a challenge for a translator. The nature of equivalence is touched upon and an attempt is made at assigning a particular phraseologism to an appropriate type of equivalence. The research shows that in most cases the translator retains the phraseological meaning of expressions. It is especially valid in case of phraseologisms with partial equivalence. Phraseologisms which are based on the same source do not cause problems with translation, however, those specific for a particular language are often problematic. The contrastive method is popular in phraseological research since the contrastive analysis permits juxtaposition of similarities and differences between phraseologisms in particular languages. The results of contrastive phraseology have practical application in translation, lexicography and methodology of teaching foreign languages.Die Arbeit befasst sich mit der Untersuchung eines Teiles des phraseologischen Bestandes und nämlich mit komparativen Phraseologismen als Übersetzungsproblematik. Vor allem geht es um die Äquivalenzbeziehungen zwischen den komparativen Phraseologismen im Ausgangstext und den Übersetzungen im Zieltext, d.h. es wird der Begriff der Äquivalenz verwendet, um die vollständige oder teilweise Gleichwertigkeit auf verschiedenen Ebenen zu beschreiben. Das Korpus für die Analyse bilden komparative Phraseologismen, die aus unterschiedlichen Pressetexten in elektronischer Form gewonnen wurden, sowie ihre Übersetzungen. Zur Analyse wurden also komparativen Phraseologismen für das Sprachenpaar Deutsch-Polnisch gestellt. Das Ziel der Arbeit ist es, über den Übersetzungsvergleich den konkreten Texten, die Übereinstimmungen, Ähnlichkeiten und Unterschiede in diesem Bereich der Phraseologie zu ermitteln. In der kontrastiven Analyse der Phraseologismen wird auch der Frage nachgegangen, welche Schwierigkeiten sie dem Übersetzer eventuell bereiten. Die Übersetzung des Phraseologismus in der Ausgangssprache wird mit der phraseologischen Bedeutung des ausgangssprachlichen Phraseologismus verglichen, d. h. es wurde geprüft, ob die phraseologische Bedeutung bewahrt wurde. Als nächstes wurde eine Analyse der Übersetzungslösungen durchgeführt. Die kontrastive Untersuchung hat in der neueren Phraseologieforschung große Beachtung gefunden. Die sprachvergleichende Betrachtung der Phraseologismen ist zu einem wichtigen Aspekt in der Phraseologieforschung geworden und hat ihren Anteil an der Bereicherung und Weiterentwicklung der Phraseologie. Komparative Phraseologismen bilden sowohl im Deutschen als auch im Polnischen einen Teilbereich der Phraseologie, der sich durch eine große Produktivität und Dynamik auszeichnet