Sanatta Malzemenin Yaratım Sürecindeki Rolü ve Seramik Sanatında Esere Özel Bünye Kullanımı

BAKLAN ÖNAL, Pınar. [The Role of Material in Artistic Creation Process and Usage of Clay Body Unique to Artwork in Ceramics Art], [Proficiency in Arts Study Report], Ankara, 2018. Given the developments in the history of art, today's changing art perception and contemporary examples, it is meaningless to divide art into branches with some limitations, and it is possible to observe the significant role and importance of material in the process of artistic creation whether it is canvas, paint, wood, metal, stone; or sound, body, concept, in the developments in the historical process as well as in the works of art themselves. This proficiency in arts study, focusing on the importance of material in artistic creation and the role of ceramic clay as a material in art, focuses on the personal orientation of the researcher and the approach of material to the theme, design and work. In the first part, creativity and artistic creation, the role of the material in creation and the movements in the developing material repertoire, the development in art history are analyzed along with the views of artists, theoreticians, philosophers and historians. In the second part, the approach to material in art, some artists that are led by materials to a different way as well as some others who identify and modify their materials specific to their themes are presented through their own works. In the third chapter, clay body was examined as a material in art and as a tool of artistic expression and the clay body as a material with historical and pioneering examples. The physical and spiritual essence of the clay, as a material, which guides the artist, her inspiration, the process and experience of the artist are examined through artist samples and artifacts evaluations, then the use of clay body specific for design and theme, which is the main theme of this work, is analyzed over samples in view of artist's selection, making and processing of his/her specific clay in accordance with theme. The fourth part is the last chapter where the researcher presents the artistic works produced within the scope of the subject. This study, in which the use of clay material in line with the theme of artwork is conveyed with the works samples, does not have an orientation of ceramic technology, therefore technical and technological details are limited to the artistic content and to the extent of referrals by the artists themselves.İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY………………………………………………………..………….…..…i BİLDİRİM………………………………………………………………………………..…ii YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI……………..………….iii ETİK BEYAN …………..………………………...……………………………………….iv TEŞEKKÜR…………………………………………………………………….………..…v ÖZET……………………………………………………………………………….……....vi ABSTRACT……………………………………………………………………….……….vii İÇİNDEKİLER……………………………………………………………………...……viii RESİM DİZİNİ…………………………………………………………………….………xi GİRİŞ………………………………………………………………………………….…….1 I.BÖLÜM: SANATTA MALZEME VE YARATIM SÜRECİNDEKİ ROLÜ………...4 1.1. Yaratma ve Sanatsal Yaratım……………………………………………………….4 1.2. Yaratma Ediminde Sanatçı………………………………………………………….5 1.3. Sanatsal Yaratmada Malzemenin Önemi…………………………………………...8 1.4. Gelişen Malzeme Dağarcığında Akımların Rolü………………………………….14 1.5. Tasarım Ürünlerinde Malzemenin Rolü…………………………………………...28 II. BÖLÜM: SANATTA MALZEME KULLANMA YAKLAŞIMLARI……………..33 2.1. Malzemeden İlham Almak: Malzeme Çıkışlı ve Malzeme Odaklı Eser Üretme Yaklaşımı……………………………………………………………………………….34 2.1.1. Malzemenin İstediğini Vermek, Henry Moore (1898 - 1922)…………..36 2.1.2. Yumuşak, Değişken, Geçici Malzemenin İfadeyi Sunma Olanakları ve Eva Hesse (1936-1970)………………………………………………………...37 2.1.3. Arabaları Sıkıştırmak, Cesar Baldaccini (1921 – 1998)………………...39 2.1.4. “Her Malzemede Bir Parça Hayat Vardır”, Barbara Hepworth (1903- 1975)…………………………………………………………………...41 2.1.5. “Malzeme Nötr ve Durağan Bir şey Değildir”, Jean Dubuffet (1901-1985)…………………………………………………………………....42 2.1.6. “Ben Malzemeyim”, Lynda Benglis (1941)…………………………….44 2.2. Temaya, Tasarıma, Esere Özel Malzeme Kullanma Yaklaşımı…………………...45 2.2.1. Kişisel Geçmişin Sanattaki Simgesi Olarak İç Yağı ve Keçe, Joseph Beuys (1921 - 1986)…………………………………………………...47 2.2.2. Savaş ve Kan Çuval Bezinde, Alberto Burri (1915 - 1995)…….………49 2.2.3. Taşın Yolculuğuna Dahil Olmak, Andy Goldsworthy (1956)…………..50 2.2.4. Geçici, Kırılgan, Görünmez Kil Evler, Charles Simonds……………….51 2.2.5. Sadece Karton mu, Yaşamın Gerçekliği mi? Luise Valdes………….….53 3. BÖLÜM: SANATTA ‘BİR MALZEME OLARAK’ KİL BÜNYE…………………55 3.1. Tarihsel Süreçte Sanat Eserinin Malzemesi Olarak Kil Bünye Kullanma Yaklaşımları…………………………………………………………………………….56 3.1.1. Bir Malzeme Olarak Kil Bünyenin Sunduklarıyla Sanatçıyı Yönlendirmesi, Esin Kaynağı Olması: Malzeme Odaklı Eser Üretme Yaklaşımı………….…………………………………………………………...70 3.1.1.1. Kilin Hakikatine Saygı Göstermek, Peter Voulkos (1924-2002)............................................................................................................71 3.1.1.2. Kil İle Diyalog Kurmak, Satoru Hoshino (1945)……..………….72 3.1.1.3. Malzemenin Şiirsel Enerjisi, Jacques Kaufmann (1954)………...74 3.1.1.4. Zamanımıza Ait Olanı Yeni Yollarla Sunmak, Takuro Kuwata (1981)…………………………………………………....75 3.1.1.5. Doğayı Kil Bünyede İzlemek, Claudi Casanovas (1956) ve Jochen Ruethe (1960)…………………………………………………77 3.1.1.6. Kille Fiziksel ve Tinsel Bütünleşme, Alexandra Engelfriet (1959)……………………………………………...79 3.1.1.7. Atık Malzemenin İfade Ettikleri, Elif Aydoğdu Ağatekin (1977)...................................................................80 3.1.2. Seramik Sanatında Temaya, Tasarıma, Esere Özel Bünye Kullanma, Üretme ve Geliştirme Yaklaşımları………………………………………………………………..81 3.1.2.1. Doğanın Estetiğini Malzemenin Estetiğiyle Sunmak, David Binns………………………………………………………………83 3.1.2.2. Bünye ve Isının Dinamik İlişkisi, Rafael Perez (1957)………….84 3.1.2.3. Pamuklu Porselenden Portreler, Mehmet Kutlu (1959)…………85 3.1.2.4. İrlanda’nın Renk ve Dokularından Katkılı Bünyelere, Kathleen Standen…………………………………………………………87 3.1.2.5. Zamanın İzlerini Işık Geçirgen Kemik Porselende Sunmak, Feyza Özgündoğdu (1976)…………………………………………….....89 4. BÖLÜM: KİŞİSEL UYGULAMALAR VE YORUMLAR……………………..…91 4.1. “SOS Eyleminde Aktivist Organizmalar”………………………………...93 4.2. “Siyah Kybele”……………………………………………………………95 4.3. “Paranın Rengi”…………………………………………………………...96 4.4. “İki Eylemci”………………………………………………………….…..97 4.5. “Yalnız eylemci”……………………………………………………….....98 4.6. “Paramparça Bir Bütün”…………………………………………………..99 4.7. “Koru Beni”……………………………………………………………...101 4.8.“Bir Aktivist Olarak İnsanların Dikkatini Çekmek”……………………..102 4.9. “Çekirdek-Kıymetlimiz I”……………………………………………….103 4.10. “Çekirdek-Kıymetlimiz II”……………………………………………..104 4.11. “Çekirdek-Kıymetlimiz III”…………………………………………….105 4.12. “Filizler-Kıymetlimiz”………………………………………………….106 4.13. “İki Eylemci”…………………………………………………………...107 4.14. “Beni Duyuyor Musun I?”………………………………………….…..108 4.15. “Beni Duyuyor Musun II?”…………………………………………….109 4.16. “Biz Birbirimizi Tamamlarız I”………………………………………..110 4.17. “Biz Birbirimizi Tamamlarız II”……………………………………….111 5. SONUÇ……………………………………………………………………………….113 6. KAYNAKÇA………………………………………………………………………...116 7. ÖZGEÇMİŞ………………………………………………………………………….127 EK 1. Orijinallik RaporuBAKLAN ÖNAL, Pınar. “Sanatta Malzemenin Yaratım Sürecindeki Rolü ve Seramik Sanatında Esere Özel Bünye Kullanımı” Sanatta Yeterlik Sanat Çalışması Raporu, Ankara, 2018. Sanat tarihinde izlenen gelişmeler, günümüzün değişen sanat algısı ve güncel örneklerden hareketle, sanatı sınırları olan dallara ayırmanın anlamsız olduğu bu dönemde, ister tuval, boya, ahşap, metal, taş, olsun; ister ses, beden, kavram, sanatta malzemenin yaratım sürecindeki büyük rolü ve önemi, tarihsel süreçte yaşanan gelişmeler ve ortaya konulan eserlerde izlenmektedir. Sanatsal yaratımda malzemenin önemi ve bir malzeme olarak seramik kilinin sanattaki rolünü temel alan bu sanatta yeterlik çalışması; araştırmacının kişisel yönelimiyle malzemenin temaya, tasarıma ve esere özel olarak kullanılması yaklaşımına odaklanmaktadır. Birinci bölümde, yaratıcılık ve sanatsal yaratım, malzemenin yaratmadaki rolü ve gelişen malzeme dağarcığında akımlar, sanat tarihinde bu konuda izlenen gelişim, sanatçı, kuramcı, filozof ve tarihçilerin görüşlerinden örneklerle aktarılmıştır. İkinci bölümde sanatta malzemeye yaklaşım, malzemenin barındırdıkları ile yön verdiği sanatçı örnekleri ve temasına, tasarımına özel olarak malzemesini seçen, değiştiren sanatçılar, eserleri üzerinden değerlendirilerek sunulmuştur. Üçüncü bölümde sanatta bir malzeme olarak kil bünye değerlendirilmiş, sanatsal ifade aracı olma yolundaki süreci, malzeme olarak kile yaklaşım tarihsel olarak ve öncü örnekleri ile aktarılmıştır. Bir malzeme olarak kill bünyenin fiziksel ve tinsel özü ile sanatçıyı yönlendirmesi, ona esin kaynağı olması, sürece ve deneyime çekmesi durumu sanatçı örnekleri ve eser değerlendirmeleriyle incelenmiş, ardından bu çalışmanın asıl yöneldiği konu olan temaya, tasarıma özel olarak bünye kullanımı ve sanatçının bu amaca yönelik olarak bünyeyi seçmesi, yapması, işlemesi örnekler üzerinden değerlendirilmiştir. Dördüncü bölüm, araştırmacının konu kapsamında ürettiği sanatsal çalışmaların değerlendirilerek sunulduğu son bölümdür. Sanatsal yaratımda seramik bünyenin tema doğrultusunda kullanımının eser örnekleri ile aktarıldığı bu çalışmada, seramik teknolojisi yöneliminde bir araştırma amaçlanmamış, bu sebeple teknik ve teknolojik detaylar sanatsal içerik doğrultusunda ve sanatçıların aktardıkları kadarıyla sınırlandırılmıştır