Uwagi o metodzie późnego Wittgensteina

Autor twierdzi, że termin „metoda” w kontekście filozofii późnego Wittgensteina należy rozumieć dwojako. W szerszym sensie jest to ogólna strategia rozwiązywania filozoficznych, a mówiąc bardziej ogólnie, „duchowych” zagadnień. Strategia ta jest dobrze określona i możemy wyróżnić w niej dwa elementy. Pierwszy ma charakter negatywny: rozbrajamy teoretyczne ujęcie określonego problemu. Celem drugiego, pozytywnego etapu jest „przejrzysta ekspozycja”, czyli rozpoznanie „głębokiej” gramatyki różnych kłopotliwych filozoficznie wyrażeń. Przez metodę w węższym sensie należy natomiast rozumieć sposób uzyskania owej „przejrzystej ekspozycji”. W tym wypadku nie może być mowy o żadnej precyzyjnie zdefiniowanej procedurze. Jasność co do tego, jak funkcjonuje język, osiągamy za pomocą różnorodnych technik. Gdy w uwadze 133 Dociekań filozoficznych Wittgenstein pisze, że „nie ma czegoś takiego jak metoda filozoficzna”, to chodzi mu właśnie o to, że nie ma jednej dobrze zdefiniowanej techniki, dzięki której możemy uzyskać orientację w języku. W każdym przypadku należy poszukiwać właściwych w danej sytuacji, doraźnych rozwiązań. Tak rozumiana metoda stanowi rdzeń sposobu myślenia późnego Wittgensteina. W artykule jest mowa po pierwsze, o genezie tej metody, po drugie o jej charakterystycznych rysach, i po trzecie, o pewnym istotnym podobieństwie do koncepcji przedstawionej w Pragmatyzmie Jamesa