Wpływ istotnego jednostronnego bezobjawowego zwężenia tętnic szyjnych na rokowanie pacjentów leczonych operacyjnie z powodu choroby wieńcowej

Background: Occurrence of a stroke is a major concern in patients undergoing coronary artery bypass grafting (CABG). It remains uncertain whether significant asymptomatic carotid artery stenosis (CAS) is associated with stroke incidence in such patients.Aim: To investigate the incidence of cerebrovascular events, myocardial infarction (MI), and death in patients with a significant asymptomatic CAS undergoing CABG.Methods: We prospectively evaluated 123 consecutive patients with documented carotid artery duplex Doppler ultrasound examination who underwent isolated CABG. Patients with a significant (≥ 60%) asymptomatic unilateral CAS (n = 35) were compared with those without a significant CAS (n = 88) to assess the rates of stroke, MI and mortality after CABG.Results: No significant differences between patients with a significant asymptomatic unilateral CAS and those without a significant CAS in regard to age (p = 0.5955), presence of hypertension (p = 0.2343), diabetes (p = 0.5495), smoking (p = 0.7891), serum creatinine (p = 0.47) and left ventricular systolic function as evaluated by ejection fraction (p = 0.3789). No cerebrovascular events, MI and deaths occurred during the first 30 days postoperatively. At 12 months, no differences were seen between the groups in the incidence of MI (p = 0.1005) and mortality (p = 0.3959). However, a trend towards higher stroke incidence was noted among patients with a significant asymptomatic unilateral CAS (p = 0.0692). The primary combined endpoint (stroke, MI, and mortality) occurred in 40% of patients with a significant asymptomatic unilateral CAS and 17.05% of patients without a significant CAS (p = 0.0097). Linear regression analysis showed an association between significant asymptomatic unilateral CAS and stroke (p = 0.0041), and between significant asymptomatic unilateral CAS andthe primary end point (p = 0.0475).Conclusions: The presence of a significant asymptomatic unilateral CAS does not increase the risk of stroke, MI and mortality within 30 days after CABG but is was associated with an increased risk of cardiovascular events during the first 12 months postoperatively. Wstęp: Zwężenie tętnic szyjnych (CAS) często współistnieje ze zmianami miażdżycowymi tętnic wieńcowych. Objawowe CAS zwiększa ryzyko powikłań neurologicznych u chorych poddawanym pomostowaniu aortalno-wieńcowemu (CABG). W przypadku bezobjawowegoCAS zarówno ryzyko, jak i sposób postępowania z chorym przed planowanym CABG nie zostały jednoznacznie określone.Cel: Celem pracy była prospektywna ocena wpływu istotnego jednostronnego bezobjawowego zwężenia tętnicy szyjnej wewnętrznej na występowanie pojedynczego punktu końcowego (obejmującego udar mózgu, zawał serca [MI] i zgon) oraz złożonego punktu końcowego (obejmującego udar mózgu, MI i zgon) w obserwacji miesięcznej i rocznej po CABG.Metody: Analizie poddano 155 kolejnych pacjentów zakwalifikowanych w okresie od lutego do lipca 2008 r. w trybie planowym do selektywnej operacji CABG z powodu stabilnej wielonaczyniowej choroby wieńcowej. Z badania wykluczono chorych z istotnymi wadami zastawkowymi oraz istotnymi objawowymi CAS, a także tych, u których wcześniej przeprowadzono zabieg rewaskularyzacji tętnic szyjnych. U wszystkich pacjentów wykonano przed CABG ultrasonografię doplerowską tętnic szyjnych. Badaną populację podzielono na dwie grupy. Kryterium podziału stanowiło zwężenie tętnicy szyjnej wewnętrznej ≥ 60%. Grupa I obejmowała pacjentów z jednostronnym bezobjawowym ≥ 60% zwężeniem tętnicy szyjnej wewnętrznej, a grupa II — chorych z bezobjawowym zwężeniem tętnicy szyjnej wewnętrznej < 60%. Żadna z badanych osób nie była poddana zabiegowi rewaskularyzacji tętnic szyjnych w rocznym okresie pooperacyjnym.Wyniki: Grupa I liczyła 35 osób z jednostronnym bezobjawowym istotnym (60–99%) zwężeniem w obrębie tętnicy szyjnej wewnętrznej, a grupa II — 88 osoby ze zmianami miażdżycowymi w tętnicy szyjnej wewnętrznej < 60%. Między grupami nie zaobserwowano różnic pod względem: wieku (65,31 ± 8,44 vs. 64,33 ± 9,55 roku; p = 0,5955), częstości występowania nadciśnienia tętniczego (p = 0,2343), cukrzycy (p = 0,5495) i palenia tytoniu (p = 0,7891). Badane grupy nie różniły się stężeniem cholesterolu całkowitego (168,91 ± 37,21 vs. 177,89 ± 37,56 mg/dl; p = 0,2343), cholesterolu frakcji HDL (44,97 ± 13,41 vs. 44,89 ± 12,83 mg/dl; p = 0,9768), triglicerydów (133,11 ± 51,75 vs. 149,95 ± 125,55 mg/dl; p = 0,4454), cholesterolu frakcji LDL (99,46 ± 29,30 vs. 103,23 ± 31,19 mg/dl; p = 0,5423) i kreatyniny (1,06 ± 0,28 vs. 1,03 ± 0,23 mg/dl; p = 0,47). Ponadto funkcja skurczowa lewej komory (LVEF) była porównywalna w obu grupach (50,65 ± 10,23% vs. 48,87 ± 9,81%;p = 0,3789). W obserwacji miesięcznej nie stwierdzono powikłań sercowo-naczyniowych po CABG. W obserwacji rocznej nie wykazano istotnych różnic między badanymi grupami pod względem częstości występowania MI (p = 0,1005) i zgonu (p = 0,3959). Natomiast w grupie I wykazano trend w kierunku częstszego występowania udaru mózgu (p = 0,0692). Złożony punkt końcowy obejmujący udar mózgu, MI i zgon częściej występował w grupie I w porównaniu z grupą kontrolną (p = 0,0097). W badaniu regresji liniowej wykazano związek między istotnym jednostronnym bezobjawowym zwężeniem tętnicy szyjnej wewnętrznej a udarem mózgu (p = 0,0041), a także między istotnym zwężeniem tętnicy szyjnej wewnętrznej a złożonym punktem końcowym obejmującym udar mózgu, MI i zgon (p = 0,0475). W analizie wieloczynnikowej regresji liniowej potwierdzono zależność między istotnym jednostronnym bezobjawowym zwężeniem tętnicy szyjnej wewnętrznej a udarem mózgu (p = 0,0467).Wnioski: 1. Istotne jednostronne bezobjawowe zwężenie tętnicy szyjnej wewnętrznej nie zwiększa częstości zdarzeń sercowo-naczyniowychw obserwacji miesięcznej u chorych leczonych za pomocą CABG z powodu stabilnej choroby wieńcowej. 2. Obecność istotnego jednostronnego bezobjawowego zwężenia tętnicy szyjnej wewnętrznej wiąże się z częstszym występowaniem udaru mózgu i złożonego punktu końcowego obejmującego udar mózgu, MI i zgon u chorych po CABG w obserwacji rocznej.