Polimorfizmy genu receptora witaminy D a ryzyko choroby niedokrwiennej serca w Polsce u chorych na cukrzycę typu 2 i u osób bez cukrzycy

INTRODUCTION. Vitamin D plays an important role in calcium and phosphates metabolism. There is evidence that this steroid modifies the risk factors of coronary artery disease (CAD). Thus genes that are involved in vitamin D metabolism are good candidates for CAD in genetic studies. One of those genes vitamin D receptor (VDR). For example, an association between one of many VDR polymorphisms (BsmI) and CAD was shown in a German population, particularly among patients with type 2 diabetes mellitus (T2DM). AIM. To search for the association of FokI, ApaI, BsmI, and TaqI polymorphisms of the VDR gene with CAD in two Polish cohorts of unrelated individuals: with and without T2DM. MATERIAL AND METHODS. Overall, we included 521 individuals into this analysis: 292 patients with T2DM and 229 without T2DM. The diagnosis of CAD in both groups was based on a questionnaire and patient medical records. All individuals included into the analysis were previously genotyped for frequent VDR polymorphisms: FokI, ApaI, BsmI, and TaqI. Alleles were defined based on restriction fragment length polymorphism method (RFLP). Since variants of ApaI, BsmI, and TaqI polymorpshisms were in very strong linkage disequilibrium, three loci haplotypes could be assigned to phase-unknown individuals with high degree of confidence. Differences in distribution were assessed by c2 test. RESULTS. In the group of T2DM patients, the diagnosis of CAD was established in 35.93% individuals, while in the group without T2DM this number was 26.32%. There was no difference between the carriers of the different genotypes of the four examined markers with respect to the frequency of CAD diagnosis of each group both separately or when analyzed jointly. We observed, however, that the carriers of bAT/baT three point haplotype combinations were diagnosed with CAD less frequently than the carriers of all other haplotype combination: 25.58% vs. 37.75%; p = 0.125 in T2DM group, 14.29% vs. 27.86% in the group without T2DM; p = 0.126 and 21.13% vs. 33.33%; p = 0.03 in the joint analysis of both groups, respectively. CONCLUSION. The results of our study suggest that polymorphisms of the VDR gene may influence the risk of CAD in a Polish population.WSTĘP. Witamina D odgrywa ważną rolę w zachowaniu prawidłowej gospodarki wapniowo-fosforanowej. Istnieją także dowody, że może ona modyfikować czynniki ryzyka choroby niedokrwiennej serca (CAD, coronary artery disease). Geny związane ze szlakiem metabolizmu witaminy D są dobrymi kandydatami w badaniach genetycznych nad CAD. Jednym z nich jest gen receptora witaminy D (VDR, vitamin D receptor). Wykazano na przykład związek jednego z licznych polimorfizmów tego genu (BsmI) z CAD w populacji niemieckiej, szczególnie w grupie chorych na cukrzycę typu 2. CEL. Poszukiwanie związku polimorfizmów FokI, ApaI, BsmI i TaqI genu VDR z CAD w populacji polskiej w grupie osób niespokrewnionych z chorymi na cukrzycę typu 2 oraz w grupie osób bez cukrzycy. MATERIAŁ I METODY. Do badania włączono 521 osób: 292 chorych na cukrzycę typu 2 oraz 229 osób bez cukrzycy. Chorobę niedokrwienną serca rozpoznano w obu grupach na podstawie badania ankietowego oraz dokumentacji medycznej. U osób włączonych do analizy przeprowadzono uprzednio genotypowanie w zakresie częstych polimorfizmów FokI, ApaI, BsmI i TaqI w genie VDR. Allele zdefiniowano, stosując metodę zmiennej długości fragmentów restrykcyjnych (RFLP, restriction fragment lenght polymorphism). Ponieważ warianty polimorfizmów ApaI, BsmI i TaqI genu były w silnej nierównowadze sprzężeń (linkage disequilibrium), można było przypisać z dużym prawdopodobieństwem trzypunktowe haplotypy dla wszystkich osób biorących udział w badaniu. Różnice w dystrybucji badano za pomocą testu c2. WYNIKI. W grupie chorych na cukrzycę typu 2 rozpoznano CAD u 35,93%, podczas gdy w grupie osób bez cukrzycy zdiagnozowano CAD u 26,32%. Nie stwierdzono znamiennych różnic między częstością CAD wśród nosicieli poszczególnych genotypów 4 badanych markerów w obu grupach oraz w analizie łącznej. Zaobserwowano natomiast, że nosiciele kombinacji trzypunktowych haplotypów bAT/baT rzadziej chorowali na CAD niż nosiciele wszystkich pozostałych kombinacji: w grupie chorych na cukrzycę typu 2 — 25,58% vs. 37,75%; p = 0,125, w grupie bez cukrzycy — 14,29% vs. 27,86%; p = 0,126 oraz 21,13% vs. 33,33%; p = 0,03 w analizie łącznej. WNIOSKI. Wyniki przedstawionego badania sugerują, że polimorfizmy genu VDR mogą wpływać na ryzyko zachorowania na CAD w populacji polskiej