İstanbul Bâb Mahkemesi 108 No'lu Şer‘iyye Sicili'nin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi (H. 1127-M.1715)

Osmanlı Devleti’nin hukuk sisteminin nasıl işlediğini göstermesinin yanı sıra tarihini de idari, hukuki, mali vb. açılardan aydınlatması bakımından benzersiz bir kaynak değeri taşıyan şer‘iyye sicilleri Osmanlı Tarihi ile ilgili araştırma yapanların mutlaka müracaat etmesi gereken arşiv belgelerinin başında gelmektedir. Bu tez çalışmasında H. 1127 / M. 1715 tarihli İstanbul Bâb Mahkemesi 108 numaralı Şer‘iyye Sicili’nin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi yapılmıştır. Defter boyutları 42x15 cm’dir. 84 varaktan meydana gelen bu sicilde toplamda 417 hüküm yer almaktadır. Bu defter nafaka, mehir, miras, boşama-boşanma, satış, alacak, sulh, vasi tayini, veraset gibi konuları içermektedir ve defterdeki tüm hükümlerin transkripsiyonu yapılmış özetleri çıkarılmıştır. Sicilde yer alan davalar, kayıt altına alındığı dönemin hukuk tarihi, kültürel tarih, ekonomik tarih, şehir tarihi, mimari tarih; Osmanlı toplum yapısı ve aile yapısına dair önemli detaylar verirken, Müslüman ve gayrimüslim halk arasındaki ilişki hakkında farklı açılardan fikir sahibi olmamıza imkân sağlamaktadır. Tüm yönleriyle incelenmeye çalışılan İstanbul Bâb Mahkemesi 108 numaralı Şer‘iyye Sicili disiplinler arası çalışmaların istifadesine sunulmuştur. Bu tez çalışmasında incelenen hükümler, yalnızca tarih ve hukuk tarihi alanındaki çalışmacıların değil; sosyoloji, psikoloji, ekonomi, askeri tarih, sanat tarihi, mimarlık tarihi gibi alanlarda çalışanların da istifade edeceği kayıtlar olması hasebiyle bahsi geçen alanlarda çalışma yapanlar için başvurulabilir bir kaynak haline gelmiştir.In addition to showing how the legal system of the Ottoman State Works, sharia register which has a unique resource value in terms of illuminating its history from administrative, legal, financial etc., are one of the sources that should be applied by those who research Ottoman history. In this thesis, Istanbul Bab Court Register no:108 (1127/1715) was transcribed and evaluated. Notebook dimensions are 42x15 cm. There are 417 provisions in total in this registry, which come from 84 individual pages. This notebook holds comprehensive summaries of all transcriptions in the book, such as alimony, dowry, inheritance, divorce, receivables, peace, guardianship, inheritance have been extracted. While the cases in the Registry provide other important details about the legal history of the period in which they were recorded, Cultural history, Economic history, City history, Ottoman Social Structure, ethics, history, architecture and family structure, it also gives an idea about the relationship between Muslim and non-Muslim people from various perspectives. Istanbul Bab Courts, which have been examined with all studies, are in the section of 108 Chapter Shari interdisciplinary discussion. The history of this thesis can be used as a resource from users such as the provisions examined, limited history and economy, military history, art history