Granice magii — szkic o przełamywaniu barier w fantastyce

The article analyses the theme of magic in the works of Andrzej Sapkowski (the Witcher series) and Jarosław Grzędowicz (Pan Lodowego Ogrodu) in terms of their potential, limitations, and the social consequences of using them. Magic is a genre-forming element of fantasy fiction, yet in most works – e.g. Tolkien’s The Lord of the Rings or Robert E. Howard’s Conan series – readers do not learn about it more than they do from fairy tales. Magic is subject to extensive descriptions much later, i.e. in the works by Sapkowski and Grzędowicz. In Sapkowski’s texts, it is a natural force of nature, which is studied and developed by the members of an academy. In Grzędowicz’s novel, it is a highly advanced technology, often mistaken for spells by the fairly undeveloped inhabitants of the planet Midgard. Magic is an attempt at breaking through barriers enforced by the laws of nature as well as social barriers. An uncontrolled development may lead to the self-annihilation of an entire civilisation.Artykuł to próba analizy magii w utworach Andrzeja Sapkowskiego (cykl o Wiedźminie) i Jarosława Grzędowicza (Pan Lodowego Ogrodu) pod względem jej możliwości, ograniczeń i społecznych konsekwencji jej stosowania. Magia jest gatunkotwórczym elementem literatury fantasy, lecz z większości dzieł np. Władcy Pierścienia Tolkiena czy cyklu o Conanie Roberta E. Howarda czytelnik nie dowiaduje się o niej więcej niż z baśni. Dopiero w znacznie późniejszych utworach Sapkowskiego i Grzędowicza magia zostaje dokładniej opisana. U Sapkowskiego jest naturalną siłą przyrody, którą studiują i rozwijają członkowie akademii. U Grzędowicza to wysoko zaawansowana technologia, mylona z czarami przez pozostających na etapie niskiego rozwoju mieszkańców planety Midgaard. Magia to próba przekroczenia barier, narzuconych przez prawa przyrody, ale także barier społecznych. Niekontrolowany jej rozwój może prowadzić do samozagłady cywilizacji