Przypadkowo wykryte guzy nadnerczy – charakterystyka pacjentów i częstość występowania zaburzeń hormonalnych

INTRODUCTION: Because of technological development and easier accessibility to diagnostic imaging, incidentally detected adrenal tumors are a frequently diagnosed endocrine disorder. The aim of the paper was to present the characteristics of patients with newly incidentally detected adrenal tumors, with emphasis on the detected hormonal disorders. MATERIAL AND METHODS: A retrospective, single center study included 96 patients hospitalized due to newly detected adrenal tumor between 2007 and 2014. RESULTS: Adrenal tumors were detected in 92 patients. The final diagnoses were: incidentaloma – 73 (76%), nodular adrenal hyperplasia – 12 (12.5%), pheochromocytoma – 5 (5.2%), late-onset congenital adrenal hyperplasia – 5 (5.2%), Conn’s syndrome – 1 (1.1%). In 94 out of the 96 patients at least one hormonal disorder was detected. The most frequent abnormalities were: incorrect plasma renin activity (67.7% of patients), evening serum cortisol concentration (60.2%, mean level: 8.9 µg%) and morning (48.9%, mean level: 15.4 µg%). A considerable group of patients suffered from comorbidities, such as hypertension (70.8%), impaired glucose tolerance (18.7%) and type 2 diabetes (16.7%). Additionally, the diameter of the tumors was negatively (p < 0.05) associated with the serum ACTH level. CONCLUSIONS: In most of the patients with incidentaloma, despite the lack of characteristic symptoms, it is possible to detect hormonal disorders in laboratory tests. The prevalence of hypertension and diabetes is high in this population of patients.WSTĘP: Wraz z gwałtownym postępem technicznym i zwiększoną dostępnością badań obrazowych przypadkowo wykryte guzy nadnerczy stały się częstym problemem endokrynologicznym. Celem pracy była charakterystyka pacjentów z przypadkowo wykrytymi guzami nadnerczy, ze szczególnym uwzględnieniem wykrywanych nieprawidłowości hormonalnych. MATERIAŁ I METODY: Retrospektywne jednoośrodkowe badanie objęło 96 pacjentów (21 mężczyzn i 75 kobiet w wieku 28–88 lat, mediana 62 lata), hospitalizowanych w latach 2007–2014 z powodu nowo wykrytych guzów nadnerczy. WYNIKI: Guzy nadnerczy zostały przypadkowo wykryte u 92 pacjentów. Po przeprowadzeniu diagnostyki rozpoznano: gruczolaki nadnercza – incydentaloma – w 73 przypadkach (76%), guzkowy przerost nadnerczy w 12 (12,5%), guzy chromochłonne w 5 (5,2%), późno wykryte wrodzone przerosty nadnerczy w 5 (5,2%) oraz zespół Conna w 1 przypadku (1,1%). Co najmniej jedno zaburzenie hormonalne wykryto u 94 spośród 96 pacjentów. Najczęstszymi zaburzeniami były: nieprawidłowa aktywność reninowa osocza (67,7% pacjentów), nieprawidłowe wieczorne stężenie kortyzolu (60,2%, średnie stężenie: 8,9 µg%) i poranne (48,9%, średnie stężenie: 15,4 µg%). Znaczna grupa pacjentów cierpiała na choroby współistniejące: nadciśnienie tętnicze (70,8%), nieprawidłową tolerancję glukozy (18,7%) i cukrzycę typu 2 (16,7%). Ponadto wykazano odwrotną korelację (p < 0,05) największego wymiaru guza ze stężeniem ACTH. WNIOSKI: U większości pacjentów z przypadkowo wykrytymi guzami nadnerczy, pomimo braku charakterystycznych objawów, można wykryć nieprawidłowości w badaniach hormonalnych. Nadciśnienie i cukrzyca występują u tych pacjentów częściej niż w populacji ogólnej