An artistic journey to Odessa: some comments about Stanisław Przybyszewski's readings

Stanisław Przybyszewski (1868–1927), an outstanding writer of Young Poland, succeeded in Odessa. His arrival in 1904 revived the artistic community, stimulated critics, literary historians, representatives of naturalism and supporters of modernism to a discussion on the "new art". What is interesting for a historian of Polish literature, is Przybyszewski's portrait, recorded in the press (his texts and analytical articles were published among others in "Wiesy", Odesskij Novosti", "Vestnik Ewropy", "Russkaya Mysl", "Zolotoe runo" [Golden Fleece]), also present in the memories of people, who undertook cooperation with him. From letters written during the trip it comes out that the writer dreamed of success and he had high hopes for the expedition (not just financial hopes, although he was in a difficult life situation, the divorce process of Jadwiga Kasprowicz, who Przybyszewski tied his fate with, was under way). The stay in Odessa was, thus, extremely important for the author of The Snow not only for artistic or financial reasons. His aesthetic theories contributed to the revival of discussion on the new art – on the role of a symbol and expressionist tendencies.HANNA RATUSZNA – dr hab., prof. UMK, pracownik Instytutu Literatury Polskiej UMK w Toruniu (w Zakładzie Literatury Młodej Polski i Dwudziestolecia Międzywojennego). Jest autorką książek: „Wieczność w człowieku”. O młodopolskiej świadomości śmierci w twórczości Stanisława Przybyszewskiego (Toruń 2005), „Błysk obrazu” – z zagadnień krótkich form narracyjnych w literaturze Młodej Polski (Toruń 2009), „Trwam, jestem, czuję cudnej zgody sprzeczność” – o twórczości Maryli Czerkawskiej, (Toruń 2014), redaktorką i współredaktorką tomów: Z problematyki krótkich form narracyjnych. Nowela młodopolska (Toruń 2006), Przez dwa stulecia. In memoriam Artur Hutnikiewicz (Toruń 2006), Krótkie formy dramatyczne (Toruń 2007), Religie i wierzenia polskiego modernizmu (Toruń 2009), Młodopolska synteza sztuk (Toruń 2010), Życie i twórczość Gabrieli Zapolskiej (Stuttgart 2013). Jest redaktorem naczelnym kwartalnika „Litteraria Copernicana” (UMK, Toruń).A. Moskwin, Recepcja „meteora Młodej Polski” – Stanisław Przybyszewski w Rosji na przełomie XIX i XX wieku, „Recepcja. Transfer. Przekład” 2004, nr 2.P. Ettinger, Przybyszewski w literaturze rosyjskiej, „Wiadomości Literackie” 1926, nr 31.Z. Barański, Literatura polska w Rosji na przełomie XIX i XX wieku, Wrocław 1962.T. Agapkina, Rosyjskie kontakty Przybyszewskiego, w: Stanisław Przybyszewski. W 50-lecie zgonu, pod red. H. Filipkowskiej, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź 1982.St. Przybyszewski, O dramacie i scenie, w: Programy i dyskusje literackie okresu Młodej Polski, pod red. M. Podrazy-Kwiatkowskiej, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1977.2168770