Polish myths about Odessa

The article presents Polish mental images of Odessa. The researcher tries to register the state of modern consciousness, the mythical, stereotypical ideas about the city and about southern Ukraine. At the same time he analyses 19th-century texts on Odessa. It turns out that the first great writer of Polish literature who incorporated Odessa in his masterpiece, was Stanisław Trembecki, the author of a descriptive poem Sofijówka. After him, the list of authors who created the myth of the city-harbour included: Adam Mickiewicz, Józef I. Kraszewski, numerous Polish travellers, travelling to Crimea, the Caucasus, Turkey, the Middle East, and even to Egypt. The author also incorporates historical, political and geopolitical myths, present in the Polish collective consciousness, such as the perfect image of the Grand Duchy of Lithuania and the Republic of Both Nations, the phantasm of Poland "from sea to sea" or the ideas: Intermarium and The Black Sea Doctrine as separate political, cultural and historical spaces. The researcher points out that, in the minds of a twenty-first-century Polish citizen, Odessa is always associated positively, its mental image is solid and strong, changing rather slowly. The last important change happening in it was assigning the city to the territory of Ukraine as an independent state.JAROSŁAW ŁAWSKI, prof. zw. dr hab., badacz wyobraźni poetyckiej, twórca Katedry Badań Filologicznych „Wschód – Zachód” na Uniwersytecie w Białymstoku. Zainteresowania: literatura polska i powszechna od XVIII do XXI wieku, przemiany wyobraźni, faustyzm i bizantynizm w literaturze, romantyzm, modernizm, poezja Czesława Miłosza, kulturowe związki polsko-ukraińskie i polsko-wschodnioeuropejskie. Redaktor naczelny Naukowych Serii Wydawniczych „Czarny Romantyzm”, „Przełomy/Pogranicza”, „Colloquia Orientalia Bialostocensia”. Napisał między innymi: Bo na tym świecie Śmierć. Studia o czarnym romantyzmie (Gdańsk 2008), Mickiewicz – Mit – Historia. Studia (Białystok 2010). Członek Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej Akademii Nauk. Ostatnio wydał eseje: Miłosz: „Kroniki” istnienia. Sylwy (Białystok 2014).Faculty of Philological Studies “East-West”, University of BiałystokPoezye Stanisława Trembeckiego, Warszawa 1909.A. Mickiewicz, Objaśnienia do poematu opisowego Zofijówka, w: tegoż, Dzieła wszystkie. Wydanie Rocznicowe 1798–1998, t. V: Proza artystyczna i pisma krytyczne, opr. Z. Dokurno, Warszawa 1996.A. Rzążewski [pseud. Aër], Mickiewicz w Odessie i twórczości jego z tego czasu, Warszawa 1898Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krain słowiańskich, red. B. Chlebowski, W. Walewski, F. Sulimierski, T. VII, Warszawa 1976 [reprint].M. Grabowski, Historyczny obraz miasta Odessy według pana Skalkowskiego. Wstęp, „Athenaeum” 1843, t. II, s. 118-150,Polacy na południowej Ukrainie, red. T. Ciesielski, V. Kušnir, Odessa 2006.O. A. Baczinowska, S. M. Wegerczuk, F. O. Samojłow, Historia Odessy i Ziemi Odeskiej (koniec XVIII w. – 1914 r.). Zarys historyczno-krajoznawczy, Odessa 2012.Romantizm: miž Ukrainou ta Pol’šeu: zbiornik naukovih prac, red. R. Radiševskij, Kiiv 2003.N. Maliutina, Spektrum problemów pozytywistycznych w publicystyce „Odesskiego Wiestnika” w latach 70. XIX wieku, w: Pozytywiści warszawscy: „Przegląd Tygodniowy” 1866–1876, Seria I: Studia, rewizje, konteksty, red. A. Janicka, Białystok 2015.Z. Kmiecik, Prasa polonijna w Odessie w latach 1906 - 1919, „Przegląd Humanistyczny” 1973, z. 3.A. Kijas, Polacy w Odessie do 1917 roku, w: Między wielką polityką a narodowym partykularyzmem, red. J. Kiwerska, B. Koszel, Poznań 2002.Ch. King, Odessa. Genius and Death in a City of Dreams, W. W. Norton & Company 2012.2117721