BİR MÜŞTEREKLEŞME HAREKETİ OLARAK GERİLLA SANAT: BİNA’NIN SOSYO-MEKANSAL HİKAYESİ, ANKARA

The 21st century has already witnessed many uprisings throughout the world, mainly caused by the neoliberal policies of governments, the increasing trend of force-based state dominancy over the public, and top-down decision mechanisms. The collaboration between governments and corporations has led to the privatization of the public sphere and common resources. The ever-expanding area of privatization and the capitalist idea of individualism resulted in the death of the public sphere and its public life. Commoning has been discussed since the 1990s as an alternative to the existing capitalist property relations. Based on the collective, autonomous act on a particular subject related to using a source or a space for the sake of a particular group in need, commoning practices illustrate why bottom-up approaches can be considered applicable and preferable for people. This study investigates the commoning practices through a particular perspective – through guerilla art. Guerilla art has many motivations, such as neglecting the capitalist tyranny over art, interacting with the audience directly without any mediator, and revolting against being “legal” and “permitted.” The similarities between commoning and guerilla art practices are studied within this motivational framework, and the commoning of guerilla artists is introduced. A vacant building in the center of Tunalı, Ankara, which had a significant place in the urban memory, is selected for a solid analysis. The guerilla art installations and organizations in the building are investigated within the framework of commoning practices. The potentials of commoning practices, especially in such vacant areas, are also examined in the study.Hükümetlerin neoliberal politikaları, gitgide artan bir trend olan kamu üzerinde güç temelli devlet hakimiyeti ve tepeden inme karar mekanizmaları sebebiyle 21. yüzyıl daha şimdiden pek çok ayaklanmaya şahitlik etmiştir. Hükümetlerin şirketlerle olan işbirliği ortak kaynakların ve kamusal alanın özelleştirilmesine yol açmıştır. Özelleştirmenin sürekli genişleyen alanı ve kapitalist bireycilik fikri kamusal alanın ve içerisindeki kamusal hayatın ölümüyle sonuçlanmıştır. Müşterekleşme 1990’lardan beri mevcut kapitalist mülkiyet ilişkilerine bir alternatif olarak tartışılmaktadır. İhtiyaç içerisindeki belirli bir grubun faydası gözetilerek, bir kaynağın veya mekanın kullanılmasına ilişkin, kolektif, otonom bir eylem biçimi olarak müşterekleşme pratikleri, neden tabandan gelen yaklaşımların insanlar için uygulanabilir ve tercih edilebilir olduğunu göstermektedir. Bu çalışma müşterekleşme pratiklerini belirli bir çerçeveden, gerilla sanat çerçevesinden incelemektedir. Gerilla sanatın sanat üzerindeki capitalist tahakkümü reddetmek, izleyiciyle aracısız iletişim kurmak ve “yasal” ve “izinli” olmaya karşı olmak gibi pek çok motivasyonu vardır. Müşterekleşme ve gerilla sanat pratikleri arasındaki benzerlikler bu motivasyonel çerçevede incelenmektedir ve gerilla sanatçının müşterekleşmesi sunulmaktadır. Daha somut bir analiz için Tunalı, Ankara merkezinde bulunan ve kent belleğinde önemli bir yere sahip olan atıl bir yapı seçilmiştir. Yapıdaki gerilla sanat yerleştirmeleri ve organizasyonlar müşterekleşme pratikleri çerçevesinde incelenmiştir. Çalışma içerisinde özellikle bu tip atıl alanlarda müşterekleşme pratiklerinin potansiyelleri de ayrıca irdelenmiştir.M.Arch. - Master of Architectur