Kentsel Heterotopya ve Müşterekler Siyaseti: Müşterekleştirme Pratikleri Üzerine Nitel Bir Araştırma

The regulations made in the city in the presence of modern power and neoliberal urban policies affect the daily lives of individuals, their urban experiences and the relations of individuals with each other in the urban space in the late capitalism period we are in. Cities are common spaces where many paths cross in daily life, but standardizing and restricting interventions have made them less so; constitutes an obstacle to the use, sharing and construction of common spaces. Herein lies the importance of creating heterotopic spaces. Heterotopias are "alternative" locations where people of various identities can coexist and defy the market order. Heterotopias, which can create an alternative space, are important in opening a new urban politics to the discussion. In this study, the heterotopic spaces created in the 21st century's search for an alternative order against neoliberal urban policies and the market's regulation of urban space and commoning practices performed are the subject of the thesis. The purpose of the thesis is to discuss the politics of the commons, in Turkey and to reveal the perspectives and motivations of the actors involved in the commoning process. In this context, it is thought that the way to create heterotopic spaces is through commoning practices and the politics of the commons. For this reason, 15 interviewees from communities such as initiatives, city councils, district associations, city and ecology advocacy, who think about common life in the city and carry out commoning practices in the cities of Bursa, Istanbul, and Ankara were interviewed as part of the thesis. As a result, In light of the data collected from the field on the interviewees' urban and community experiences, commoning practices, and urban imaginations, It has been seen that these communities have the potential to create heterotopic spaces.İçinde bulunduğumuz geç kapitalizm döneminde, modern iktidar ve neoliberal kentsel politikalar eşliğinde kentte yapılan düzenlemeler, bireylerin gündelik yaşamlarını, kent deneyimlerini ve kent mekanında bireylerin birbirleriyle olan ilişkilerini etkilemektedir. Kentler, farklılıkların gündelik hayatta yollarının kesiştiği müşterek mekanlardır ancak nüfusun denetiminin yanı sıra sermaye dolaşımını sağlamak adına kent mekanında yapılan tektipleştirici ve kısıtlayıcı müdahaleler, farklı kimliklerin bir arada bulunmasını giderek zorlaştırmakta; müşterek mekanların kullanımının, paylaşımının ve inşasının önünde engel oluşturmaktadır. Heterotopik mekanlar yaratmanın önemi de burada yatmaktadır. Heterotopyalar, farklı kimliklerin bir arada varolabildiği ve piyasa düzenininden kopabilmiş “öteki” mekanlardır. Alternatif bir mekan yaratma potansiyelini içlerinde barındıran heterotopyalar, yeni bir kent siyasetini tartışmaya açmak adına önem taşır. Bu bağlamda heterotopik mekanlar yaratabilmenin yolunun müşterekleştirici pratiklerden ve müşterekler siyasetinden geçtiği düşünülmektedir. Yapılan bu çalışmada neoliberal kent politikaları ve piyasanın kent mekanını düzenlemesine karşı 21. Yüzyılın alternatif düzen arayışında yaratılan heterotopik mekanlar ve buna bağlı olarak geliştirilen müşterekleştirme pratikleri tezin konusudur ve son dönemlerde sıkça dile getirilen müşterekler siyasetini Türkiye bağlamında ele almak, müşterekleştirme sürecine dahil olan aktörlerin, bakış açılarının ve motivasyonlarının ne olduğunu ortaya koymak tezin amacıdır. Bu amaç doğrultusunda tez kapsamında Bursa, İstanbul ve Ankara illerinde, kentte ortak yaşam üzerine düşünen ve müşterekleştirme pratikleri icra eden inisiyatifler, kent konseyleri, semt meclisleri, semt dernekleri, kent ve ekoloji savunmaları gibi topluluklardan 15 görüşmeci ile nitel bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Görüşmecilerin kent ve topluluk deneyimleri, müşterekleştirme pratikleri ve kent tahayyüllerine ilişkin sahadan elde edilen veriler eşliğinde bu toplulukların, heterotopik mekanlar yaratma potansiyeli olduğu görülmüştür