Muhammed B. Ömer el- Vakıdi’ nin hayatı, eserleri ve hadisleri birleştirme metodu

MUHAMMED B. ÖMER EL-VÂKIDÎ'NİN HAYATI, ESERLERİ VE HADİSLERİ BİRLEŞTİRME METODUTez ÖzetiHadis ilmi ile iştiğal etmiş birçok ilim adamı vardır. Bunlardan kiminin değeri yaşadığı çağda anlaşılmış ve hakettiği iltifatlara mazhar olmuş, kimileri de çeşitli sebeplerle kendilerini yaşadıkları dönemdeki camiaya iyi anlatamadıkları için tepkilere, hatta ithamlara maruz kalmıştır. Muhammed b. Ömer b. El-Vakıdi bunlardan biridir. Hadis ve Meğazi ile alakalı çalışmaları sonucunda bir çok kıymetli eser vermiş bir şahsiyet olduğu halde "Kezzab" yani yalancı, hadis uyduran kimse, olarak nitelendirilmiştir. Üç bölümden oluşan bu tezde Vakıdi'nin hayatı, eserleri ve onun mecruh sayılmasında temel unsur olarak görmüş olduğumuz hadis birleştirme faaliyetlerini irdeledik.Birinci bölüm Vakıdi'nin hayatı, eserleri ve ulemanın onun hakkındaki değerlendirmelerinden oluşmaktadır. Özellikle Vakıdi'nin hadis ilmine göre durumu üzerinde daha fazla duruldu. Bu konudaki cerhlerin hemen hemen tamamı derlenmeye çalışıldı ve bu cerhlerin iki temel unsura indirgenebileceği görüldü. Bunlardan ilki onun çok hadis rivayet etmesi, ikincisi ise hadis metinlerini ve metinlerini birleştirerek tek bir metin içinde sunmasıdır. Bu uygulama bu tez içinde "Hadis Birleştirme" olarak tanımlandı.İkinci bölümde Hadis Birleştirme" teriminin tanımlaması yapılarak bu terimin ifade etmiş olduğu olgunun klasik hadis usulünde neden ele alınmadığı irdelendi. Daha sonra da bu uygulamayı Vakıdi'den önce yapmış olan müellif ve muhaddisler zikredilerek uygulamalarına örnekler verildi. Üçüncü bölümde ise Vakıdi'nin hadis birleştirme usulü incelendi. Bu usulün temel kriterleri belirlenmeye çalışıldı. Bunun içinde Vakıdi'nin eserlerinden örnek çözümlemeleri yapılmaya çalışıldı. Sonuç olarak Vakıdi'nin sistemli metinler oluşturmasında önemli bir fonksiyon olan hadis birleştirme faaliyetinin boyutlarının daha detaylı bir şekilde klasik hadis literatürü eserlerinde araştırılması gerektiği kanaatine varılmıştır. Bu usul ile oluşturulmuş metinlerin klasik hadis usulüne göre değerinin yeniden tartışılması gerekmektedir. Böylece hem Vakıdi gibi bir kısım ulemanın cerh ve tadil açısından değerlendirmeleri daha sağlıklı yapılabilir, hem de bu metinlerin sadece bir siyer ve meğazi metni olarak ele alınmasından ziyade bir hadis metni olarak değerlendirilmeleri gündeme gelebilecektir. Al-Vakidi's Life, Studies and Construction Method of HadithsSummaryThere was a great number of scholars studied in Hadith. Some of the are honoured due to their studieds when they are alive and some are ..... since the couldn't interpret their thoughts to the people. Muhammad b. Umar al-Vakidi is one of these scholars. Although he released many books and studies about Hadith and Meghazi methodology, and literature, he couldn't escape from the seal of "Kazzab", a word of critisism in Hadith methodology meaning "creator of Hadith". There are three chapters in this thesis. In the first chapter We studied the life and studies al-Vakidi in the first chapter and tried to clarify the reasons of the determination of al-Vakidi's position in Carh literature as "Kazzab". To do that we tried to compile al Carh's about al-Vakidi and examined them. We realized that all that Carh's can be reduced to two Carh's: The extreme number of al-Vakidi's Hadiths and his "Hadith Construction " applications.In the second chapter we tried to define the meaning and the borders of the term "Hadith Construction". After that, we gave some examples of shcolars and their studies in relation to "Hadith Construction". In the third chapter we examined the methodology of al-Vakidi's construction of hadith and tried to get the basic rules and ways of that application that al-Vakidi uses. As a conclusion, "Hadith Construction" is a very important way of al-Vakidi's compilations. Also it was the others. Then we have to completely examine the existent Hadith literature and clarify how wider that method is used in that literature to compile the books and Hadith collections. The meaning and relation of that method in and with the classical methodology of Hadith also must be clarified to make more objective judgements about al-Vakıdi and the others