Tension between subjective and objective. Recognising the activity of the Holy Spirit in Western and Eastern tradition

Tension between personal experience and community discernment, a prophesy and Church’s teaching, judgement of conscience and trueness of moral doctrine is still alive. Ultimately, it is all about what in the Church is subjective and what is objective. This reconciled opposition is inscribed in the identity of Christianity. Evangelical testimony of disciples going to Jerusalem after encountering Jesus in Emmaus and theirs confrontation with Peter’s experience demonstrates a model of appropriate route: subjective does not transgress objective, personal it is in tone with ecclesiastical. Despite an agreement among Christians in terms of general direction, a diff erence at level of details between particular traditions is noticed. Without depreciating individual and discerned, Catholic Church invariably supports the necessity to acknowledge The Teaching Office of the Church and the power of bishops within diocese. Of course all faithful take part in carrying and development of the legacy, especially through testimony and creative dialogue. Synods, councils and other bodies serve an example. However they do not cover doctrinal and disciplinary issues. Formation, obedience and spiritual guidance are important at personal level. Recognition of bishop’s authority, adherence to the Tradition and cannons and obedience to spiritual guide (the elder) are key elements of Orthodox tradition. Special attention is given to conciliarity (synodality) on various levels of Church. On the other side, for the post-reformation communities the fundamental and practically the only rule is Sola Scriptura. Bible does not give answer to each particular question and does not describe every form of Holy Spirit’s action therefore different conclusions and options arise in various denominations. Undertaking the process of discernment itself, historical Churches follow more codified path of Church’s discernment such as synods, councils, conferences while evangelical communities accept even more individual approach, recommending of course pastoral prudence and consultations with pastor or elders of the congregation. It is especially necessary among Pentecostal Christians accepting the presence of charismatic gifts, to include prophecy.ks. dr PRZEMYSŁAW SAWA – prezbiter diecezji bielsko-żywieckiej, pracownik Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Zajmuje się współczesną duchowością, ekumenizmem, teologią nowej ewangelizacji. Szczególnym obszarem badań jest teologia i duchowość ewangelikalna oraz eklezjologia papieża Franciszka. W wymiarze pastoralnym jest założycielem i dyrektorem Szkoły Ewangelizacji Cyryl i Metody oraz mianowanym przez papieża Franciszka misjonarzem miłosierdzia.Uniwersytet ŚląskiAfanasjew M., Kościół Ducha Świętego, tłum. H. Paprocki, Białystok 2002.Anglikańska progresywna ortodoksja, www.dstp.rel.pl/?p=6491 [27.10.2015].Apoftegmaty Ojców Pustyni. Tom 1. Gerontikon. Księga Starców, tłum M. Borkowska, Kraków 2007Atanazy Aleksandryjski, Żywot św. Antoniego, [w:] Św. Antoni, Żywot. Pisma ascetyczne, tłum. E. Dąbrowska i in., Kraków 2008, s. 75-146.Bóg żywy. Katechizm Kościoła prawosławnego. Opracowany przez zespół wiernych prawosławnych, tłum. A. Kuryś i in., Kraków 2001.Centrum Informacyjne Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce, Synod Kościoła, http://bik.luteranie.pl/pl/synod_kosciola.html [26.10.2015].Congar Y., Prawdziwa i fałszywa reforma w Kościele, tłum. A. Ziemnicki, Kraków 2001.Dary duchowe we współczesnym Kościele. Cztery stanowiska, (red.) S. N. Gundry, W. A. Grudem, tłum. M. Wilkosz, Katowice 2008.Evdokimov P., Prawosławie, tłum. J. Klinger, Warszawa 2003.Evdokimov P., Szalona miłość Boga, tłum. M. Kowalska, Białystok 2001.Franciszek, Evangelii gaudium, Poznań 2014.Franciszek, Przemówienie podczas uroczystości upamiętniającej 50. rocznicę ustanowienia Synodu Biskupów, http://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/franciszek_i/przemowienia/synodalnosc_17102015.html [17.09.2019].Felmy K.C., Współczesna teologia prawosławna, tłum. H. Paprocki, Białystok 2005.Hahn A., Ewangelikalizm wobec doktryny Kościoła Rzymskokatolickiego, [w:] Ewangelikalizm polski wobec wyzwań współczesności, (red.) S. Smolarz, S. Torbus, W. Kowalewski, Wrocław 2013, s. 65-76.Hintz M., Kościół jako wspólnota pastoralna, „Gdański Rocznik Ewangelicki” (2011) t. 5, s. 201-217.Jan Paweł II, Christifideles laici, Wrocław 1999.Jan Paweł II, Crescita comune nell’unità e nella collaborazione reciproca, [w:] Insegnamenti di Giovanni Paolo II, X, 1, 1987, Città delVaticano 1988, s. 476-479.Jan Paweł II, Novo millennio ineunte, Kraków 2001.Jan Paweł II, Homilia na zakończenie VI Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów [29 X 1983], „L’Osservatore Romano” (edycja polska) 4 (2983) 10 (46), p. 17.Jarmulak B., Eklezjologia Jürgena Moltmanna, „Rocznik Teologiczny CHAT” 46 (2014) z. 2, s. 137-156.Kallistos (Ware), Przewodnictwo duchowe w prawosławnym chrześcijaństwie, [w:] Prawosławie. Światło ze Wschodu, (red.) K. Leśniewski, Lublin 2009, s. 415-436.Kmiecik T., Jakie są różnice? Rzymskokatolicyzm a chrześcijaństwo ewangeliczne, Częstochowa 2012.Kongregacja Nauki Wiary, Instrukcja o powołaniu teologa w Kościele Donum veritatis, [w:] W trosce o pełnię wiary. Dokumenty Kongregacji Nauki Wiary 1966-1994, tłum. i opr. Z. Zimowski, J. Królikowski, Tarnów 1995, s. 353-369.Kongregacja Nauki Wiary, List Iuvenescit Ecclesia do Biskupów Kościoła katolickiego na temat relacji między darami hierarchicznymi a charyzmatycznymi dla życia i misji Kościoła, http://episkopat.pl/relacja-miedzy-darami-hierarchicznymi-acharyzmatycznymi-list-kongregacji-nauki-wiary [30.12.2017].Kongregacja Zakonów i Instytutów Świeckich, Kongregacja Biskupów, Mutuae relationes. Wytyczne dla wzajemnych stosunków między biskupami a zakonnikami, [w:] Jan Paweł II, O życiu zakonnym: przemówienia – listy apostolskie – instrukcje, wybór i opr. E. Weron, A. Jaroch, Poznań-Warszawa 1984, s. 333-373.Lipiński R., Kościół Ewangelicko-Reformowany, [w:] W drodze za Chrystusem. Kościoły chrześcijańskie w Polsce mówią o sobie, (red.) H. Tranda, M. Patalon, Kraków 2009, s. 107-141.Lloyd-Jones M., Kim jest ewangelikalny chrześcijanin?, tłum. J. Muranty, Włocławek 2015.Luter M., Pismo do chrześcijańskiej szlachty narodu niemieckiego o poprawie stanów chrześcijańskich, http://luter2017.pl/wp-content/uploads/pdf/PismoDoChrzescijanskiejSzlachty.pdf [20.11.2020].Mały Katechizm Westminsterski, http://reformacja.pl/pliki/pdf/katechizm_westminsterski.pdf [27.10.2015].Paprocki H., Obietnica Ojca. Doświadczenie Ducha Świętego w Kościele Prawosławnym, Bydgoszcz 2001.Pasek Z., Kultura religijna protestantyzmu, Kraków 2014.Paweł VI, Apostolica sollicitudo, AAS 57 (1965), s. 775-780.Prawo wewnętrzne Kościoła Zielonoświątkowego w Rzeczypospolitej Polskiej, https://kz.pl/wp-content/uploads/2020/11/Prawo-Wewn%C4%99trzne-KZ_2020.pdf [20.11.2020].Ratzinger J., Kościół. Pielgrzymująca wspólnota wiary, (red.) S.O. Horn, V. Pfnür, tłum. W. Szymona, Kraków 2005.Sawa P., Charyzmat instytucji i instytucjonalna struktura charyzmatów, „Roczniki Teologiczne” 65 (2018) z. 5, s. 79-91.Słomka J., Nowe proroctwo. Historia i doktryna montanizmu, Katowice 2007.Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst łacińsko-polski. Nowe tłumaczenie, Poznań 2008.Špidlík T., Duchowość chrześcijańskiego Wschodu. Przewodnik systematyczny, tłum. L. Rodziewicz, Kraków 2005.Stahl J., B. Tranda, Kościół. Wyznanie ewangelicko-reformowane, [w:] Porównanie wyznań rzymskokatolickiego, prawosławnego, ewangelicko-augsburskiego, ewangelicko-reformowanego, (red.) M. Kwiecień, Warszawa 2002, s. 42-47.The Book of Common Prayer and Administration of the Sacraments and other Rites and Ceremonies of the Church according to usu of the Church of England, Cambridge 2012.Uglorz M., Eklezjologia w teologii Marcina Lutra, [w:] Teologia wiary. Teologia ks. Marcina Lutra i Ksiąg Wyznaniowych Kościoła luterańskiego, (red.) M. Uglorz, Bielsko-Biała 2007, s. 217-233.Wichary M., Najczęstsze pytania o protestantyzm, Warszawa 2013.Wichary M., O co chodzi baptystom?, Warszawa 2016.Wprowadzenie do nauki o Biblii oraz doktryny i praktyki ruchu zielonoświątkowego, (red.) E. Bednarz, R. Tomaszewski, Warszawa 2010.Wyznanie augsburskie (Konfesja Augsburska), [w:] Księgi Wyznaniowe Kościoła Luterańskiego, Bielsko-Biała 2003, s. 143-163.Zieliński T. J., Protestantyzm ewangelikalny. Studium specyfiki religijnej, Warszawa 2013.Ziemba W., Homilia na otwarcie I synodu Archidiecezji Warmińskiej, [w:] I (XIV) Synod Archidiecezji Warmińskiej (2006-2021), (red.) W. Nowak i in., Olsztyn 2012.610713