Myślenie – sądzenie – odpowiedzialność. Fundamentalia wychowania moralnego według Hannah Arendt

Hannah Arendt, in her philosophical work, constantly undertook moral issues, which – in the context of the Holocaust – emerged in the 20th century with an unprecedented force. In spite of this, she did not develop a unified theory of morality. In her analyzes, however, there are numerous elements that can be considered as rudiments of this theory. These elements oscillate around the phenomena of thinking, judgment and responsibility constituting a moral personality. The presented paper considers them as foundations of a hypothetical concept of moral education according to Arendt. Reconstruction of this concept has been embedded in a frame embracing the past and the present of teaching and learning morality at school.Hannah Arendt wielokrotnie podejmowała w swojej twórczości filozoficznej kwestie moralne, które z niespotykaną do tej pory siłą odezwały się w XX wieku w związku z Holocaustem. Pomimo tego nie wypracowała jednolitej teorii moralności. Niemniej jednak w jej analizach zarówno fenomenu życia moralnego, jak i współczesnego wychowania znajdują się liczne elementy, które można uznać za rudymenty teorii wychowania moralnego. Elementy te oscylują wokół trzech przejawów osoby jako podmiotu działania moralnego, a mianowicie: myślenia, sądzenia i odpowiedzialności. W niniejszym tekście traktuje się je jako fundamentalia hipotetycznej koncepcji wychowania moralnego. Żeby uwydatnić aktualność myśli Arendt, rekonstrukcja została umieszczona w ramie obejmującej przeszłość i teraźniejszość wychowania i kształcenia moralnego w szkole