Determination of genotypes as a genitor in bean breeding programmes by agromorphological and molecular characterization

Çalışmada yerel fasulye popülasyonlarında morfolojik, agronomik ve moleküler karakterizasyonların yapılarak oluşturulabilecek fasulye ıslah programlarında kullanılabilecek popülasyonların belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç ile başta Ege ve Marmara Bölgeleri olmak üzere Türkiye' nin farklı bölgelerinde yetiştirilen ve Dünya' nın farklı ülkelerinden getirilen toplam 55 oturak fasulye popülasyonu incelenmiştir. Popülasyonlar, bitki, çiçek, bakla ve tohum olmak üzere toplam 53 morfolojik ve agronomik özellik bakımından incelenmiş ve halen yetiştirilen çeşitler ile karşılaştırılarak aralarındaki farklılıklar ortaya konmuştur. Yapılan değerlendirmede popülasyonlar arasında bitki başına düşen bakla ve tohum verimi, bakla şekli ve tohum şekli, bin dane ağırlığı yönünden istatiksel anlamda farklılıklar görülmüştür. Popülasyonlar arasında, taze, kuru fasulye veya her iki tüketim şekline uygun genotipler belirlenmiştir. Bitki gözlemlerinden elde edilen her iki yıla ait veriler kullanılarak temel bileşen analizleri uygulanmış, birinci yılda varyasyonun %79.98'ü 7 faktör grubunda yer alırken ikinci yılda oluşan 7 faktör grubu varyasyonun %82.24'ünü temsil etmiştir. Elde edilen faktör grupları kullanılarak popülasyonların birbirlerine olan genetik uzaklıkları dendogramlarda gösterilmiştir. 32 SRAP markör kombinasyonu kullanılarak yapılan moleküler analizler sonucunda varyasyonun %83.03'ü 4 faktör grubunda yer almış ve genotiplerin genetik uzaklıkları %61 ile %98 arasında değişmiştir.Investigation was carried out to determinate morphologic, agronomic and molecular traits of local bean populations which can be used in bean breeding programmes. For this purpose, local bean poulations and commercial cultivars collected from different regions of Turkey and the World. Fifty three morphologic and agronomic traits related with plant, flower, pod and seed properties of local dwarf beans were investigated and compared with the commercial cultşvars. Statistically significant variability was observed on the pods and seed yield per plant, pod and seed chracteristics and 1000 seed weight for both two years. There are several bean genotypes identified that can be used for fresh, dry consumption or both. Results of two years revealed that seven principal component axes. Seven factor groups represented 79.98% and 82.24% of the total variance for two years. In order to visualize genetic relationships among genotypes hierarchical clustering were performed using factor scores. Molecular traits recorded with 32 SRAP combination on all bean genotypes. The result of molecular traits 83.03% of total variance has taken place in 4 factor groups and genetically differences were changed between %61-%98 among bean genotypes