BAZI ARŞİV KAYNAKLARINA GÖRE SİİRT’TE MİSYONERLİK FAALİYETLERİ (MISSIONARY ACTIVITIES IN SİİRT ACCORDING TO SOME ARCHIVE RESOURCES)

Bu araştırmanın amacı; XX. Yüzyılın başlarında Osmanlı Devleti’nin Bitlis vilayetine bağlı bir sancağı olan Siirt’teki İngiliz, Fransız ve Katolik misyonerlerin, XIX. Yüzyılın ikinci yarısı ile XX. Yüzyıl başlarında gerçekleştirmiş oldukları faaliyetleri ortaya koymaktır. Nitel araştırma tekniğine uygun olarak doküman incelemesi yöntemiyle gerçekleştirilen bu araştırmada, Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nden temin edilen belgeler, tarih biliminin gerektirdiği ilmi usuller ve kaideler çerçevesinde incelenmiş ve tahlil edilmeye çalışılmıştır. Yapılan bu incelemeler neticesinde, çeşitli bulgulara ulaşılmıştır. Ulaşılan bu bilgilere neticesinde, Fransız tebaasından olan bir kaç kişi, Siirt’te bulunan Hıristiyan ahaliyi kendi mezhebine çekmek için okul ve kilise yaptırdığı, İngiltere tebaasından bir kişinin de seyahat amacıyla Siirt bölgesine geldiğini ancak hem gittiği bölgelerin hem de Siirt bölgesinin haritasını alarak Rusya doğru hareket ettiği anlaşılmıştır. Ayrıca Siirt’te Latin ve Katolik rahip ve rahibelerin uygunsuz davranışlarda bulunduğuna dair bilgiler olduğu ortaya konulmuştur. Bu bağlamda; Siirt, sadece coğrafi konumu ile değil, aynı zamanda demografik yapısı ile bu tür faaliyetlerin kolay yürütüleceği bir konuma sahip olduğu görülmektedir. Bununla birlikte, Siirt örneği dikkate alınarak ele alınan bu çalışma, Osmanlı ülkesinde bulunan misyonerlerin, misyonerlik faaliyetlerine devam ettiklerini ortaya koyması bakımından son derece mühim bir tespittir. Bu araştırmanın, Siirt tarihi ile ilgili yapılacak diğer tarih çalışmalarına da katkı sağlayacağı düşünülmektedir