Problemowa koncepcja systematycznego poznania filozoficznego

This article re-reflects on the value of philosophy’s problem concept as it has been developed by such thinkers such as Aristotle, N. Hartmann, K. R. Popper, and others. This is a systematic philosophy, which does not show any tendencies for creating systems. To bring out the essence of this philosophy, it has been compared to the concept of systematic thinking, as advocated by contemporary representatives of existential Thomism. Comparing these two approaches affords a more comprehensive insight into the idea of an aporetical metaphysical philosophy. Its task is to discover and explain problems but not to ultimately settle them. It makes use of the method of an aporetical analysis, sources of which exist already in Aristotle. This method allows for the understanding of difficulties elicited by given problems. It enables the correct recognition and formulation of these problems. It allows one to confront one’s own view with alternative attitudes, which leads to an expansion of one’s own philosophical experience. It enables the ability to cleanse the conceptual apparatus, to improve the precision of argument and to provide critical views by provoking new questions. Metaphysics as an aporetical discourse will endure as long as science and culture last, and as long as men persistently seek problem situations to their creative and argumentative thinking.Celem artykułu jest ponowne przemyślenie wartości problemowej koncepcji filozofii. Była ona rozwijana przez takich myślicieli, jak Arystoteles, Nicolai Hartmann czy Karl R. Popper i inni. Jest to filozofia systematyczna, która nie przejawia tendencji do tworzenia systemów. Aby pełniej wydobyć istotę tej filozofii, porównano ją z koncepcją myślenia systemowego, za którą opowiadają się współcześni przedstawiciele tomizmu egzystencjalnego. Porównanie tych dwóch podejść pozwoliło na pełniejszy wgląd w ideę aporetycznej filozofii metafizycznej. Jej zadaniem jest odkrywanie i objaśnienie problemów, nie zaś ich ostateczne rozstrzyganie. Posługuje się ona metodą analizy aporetycznej, której źródeł można doszukiwać się już u Arystotelesa. Metoda ta pozwala na zrozumienie trudności, które nasuwa dany problem. Umożliwia jego poprawne dostrzeżenie i sformułowanie. Pozwala na skonfrontowanie własnego poglądu z stanowiskami alternatywnymi, co prowadzi do poszerzenia własnego doświadczenia filozoficznego. Umożliwia oczyszczenie aparatury pojęciowej, sprecyzowanie argumentacji oraz zapewnia krytyczne spojrzenie dzięki temu, że prowokuje do stawiania nowych pytań. Metafizyka jako dyskurs aporetyczny będzie istniała, dopóki trwać będzie nauka i kultura, dokąd istniał będzie człowiek wytrwale poszukujący sytuacji problemowych, w których realizować się będzie jego twórcze i niepozbawione kontrowersji myślenie