Antyczna tradycja filozoficznych sposobów życia jako wzorzec dla współczesności

In this article, I present philosophy understood as a way of life and ask about its relevance or its loss of timeliness in ‘contemporaneity.’ At the beginning I define what is the philosophical way of life and what are its characteristics. Then, I point to two aspects of human ‘nature,’ which condition the achievement of this way of life: the need for a coherent identity and a comprehensive existential project (goal).The second point shows the ‘contemporaneity’ in its tension between modernity and the ‘post‑­contemporaneity.’ I refer here to the characteristics of the latter, formulated by Zygmunt Bauman. However, in the third point I ask about the possibility of the functioning of philosophy as a way of life, in such defined ‘contemporaneity.’I indicate that it excludes such functioning due to the postulated ‘fluid identity’ and to be precise, to a lack of identity and the impossibility of its coherent construct according to an adopted, specific pattern. On the other hand, I note that – paradoxically – ‘post‑­modernism’ can be a space for realization of a philosophical existence at a time when we assume that negation, a sense of alienation and putting ourselves in a critical opposition to the established order, was a characteristic of ancient philosophical thought, the paradigm of which, with its atopic thinking, was appointed by Socrates. Thus, the philosophical way of life is possible to realize even in this era, which itself ideologically denies this possibility.W niniejszym artykule prezentuję filozofię rozumianą jako sposób życia i pytam o jej aktualność lub dezaktualizację we „współczesności”. Na początku definiuję to, czym jest filozoficzny sposób życia i czym on się charakteryzuje. Następnie wskazuję na dwa aspekty ludzkiej „natury”, które warunkują realizację tego sposobu życia: konieczność istnienia spójnej tożsamości i całościowego egzystencjalnego projektu (celu).W punkcie drugim ukazuję „współczesność” w jej napięciu między nowoczesnością a „ponowoczesnością”. Nawiązuję tutaj do charakterystyki tej ostatniej, sformułowanej przez Zygmunta Baumana. Natomiast w punkcie trzecim pytam o możliwość funkcjonowania filozofii, jako sposobu życia, w tak zdefiniowanej „współczesności”.Wskazuję, że wyklucza ona takie funkcjonowanie ze względu na postulowaną „płynną tożsamość”, a precyzyjniej mówiąc – na brak tej tożsamości i niemożliwość jej spójnego skonstruowania według przyjętego określonego wzorca. Z drugiej jednak strony zauważam, że – paradoksalnie – „ponowoczesność” może być przestrzenią realizacji filozoficznej egzystencji w momencie, gdy uznamy, że negacja, poczucie obcości i stawianie się w krytycznej opozycji wobec ustalonego porządku były charakterystycznymi cechami antycznego filozofowania, którego paradygmat swą atopicznością wyznaczył Sokrates. Zatem filozoficzny sposób życia możliwy jest do realizacji nawet w tej epoce, która sama ideowo zaprzecza takiej możliwości