Radość człowieka cnotliwego, czyli o przyczynach radości w dobie saskiej

Contemporary thinking about happiness and joy specifies more precisely a lot of factors. In fact, it is said that there are plenty of “joyful movements of heart” and quite a lot of emotions generating happiness. However, to talk about such the experience and feeling happiness in the past, we should not use our matrix of mentality because people living in the past centuries mainly sought the cause of their joy in God and salvation. And so the man of the Saxon era sought happiness in the spiritual space whereas the true joy being the only one was supposed to be his participation just after his death.Reading different sorts of historical sources such as: sermons or trip logs, we can clearly notice that the man who lived in the eighteenth century knew that happiness could not be found in his surroundings, in his fleeting and ephemeral worldliness, but in that what anchored in God. Living in harmony with the commandments, practising virtue and asceticism were perceived as the guarantee of the achievement of real joy in the eschatological reality. However, we must not forget, that with great delight as befits the Baroque, he indulged in the pleasures of his body, organized balls and parties and did not avoid luxury and wealth.The article is just an attempt to analyze and familiarize the issues and also to explain the reasons for happiness and joy in the Saxon era.Współczesne myślenie o szczęściu i radości dookreśla wiele czynników. Można powiedzieć, iż istnieje mnóstwo „radosnych poruszeń serca” i całkiem sporo emocji „rodzących” szczęście. Chcąc jednak mówić o przeżywaniu, odczuwaniu szczęścia w przeszłości, nie możemy myśleć kategoriami współczesnego człowieka, ponieważ ludzie żyjący w ubiegłych stuleciach przyczyn radości upatrywali głównie w Bogu i zbawieniu. I tak, człowiek doby saskiej poszukiwał szczęścia w przestrzeni duchowej, a radość prawdziwa i jedyna miała być jego udziałem dopiero po śmierci. Czytając różnego rodzaju źródła historyczne, np. kazania, dzienniki podróży, widzimy wyraźnie, iż człowiek żyjący w XVIII wieku wiedział, że szczęścia nie znajdzie w tym, co go otacza, a co jest ulotne i efemeryczne, bo ziemskie, lecz w tym, co zakotwiczone w Bogu. Życie w zgodzie z przykazaniami, ćwiczenie się w cnocie, asceza miały gwarantować osiągniecie radości prawdziwej w rzeczywistości eschatologicznej. Choć nie wolno nam zapomnieć, że z wielką lubością, jak przystało na okres baroku, oddawał się on rozkoszom ciała, urządzał bale i przyjęcia, nie stronił od przepychu i bogactwa.Artykuł jest właśnie próbą zanalizowania i przybliżenia tych zagadnień oraz wyjaśnienia przyczyn szczęścia i radości w dobie saskiej