In Polish Vendèe. Communist Party of Poland in Poznań Voivodeship in the Second Polish Republic

Wydział HistorycznyTematem pracy są dzieje Komunistycznej Partii Polski w województwie poznańskim w latach II Rzeczypospolitej. Region ten był w okresie międzywojennym zdominowany przez zwolenników Narodowej Demokracji, jednak nieliczni komuniści usiłowali prowadzić działalność w ramach powstałej w grudniu 1918 r. nielegalnej partii. Ich celem było doprowadzenie do rewolucji socjalnej, by w ten sposób obalić istniejący ustrój polityczny i gospodarczy II RP, a następnie zaprowadzić zmiany na wzór Związku Radzieckiego. Z Sowietami partię łączyło nie tylko pokrewieństwo ideowe, ale także ścisła zależność formalna. KPP występowała bowiem od 1921 r. jako sekcja Międzynarodówki Komunistycznej (Kominternu). Mimo wielu publikacji na temat ruchu komunistycznego w okresie PRL, dzieje partii w Wielkopolsce nigdy nie doczekały się osobnego opracowania. Podstawowym celem pracy było więc odtworzenie faktografii. Pierwszy rozdział omawia historię KPP w skali całego kraju, natomiast kolejne części pracy koncentrują się już bezpośrednio na działalności komunistów w województwie poznańskim. Rozdział drugi opisuje początki ich działalności w Poznaniu w 1919 r. aż do głośnego procesu Alfreda Bema i jego towarzyszy w 1927 r. Kolejny skupia się na aktywności działaczy komunistycznych w ramach KPP oraz istniejącej legalnie PPS-Lewicy w latach 1928-1930. W następnym mowa jest o szczytowych chyba możliwościach partii, jakie przypadały w moim odczuciu na lata 1931-1936. W rozdziale piątym omawiam schyłek i zanik działalności partii aż do jej rozwiązania przez Komintern w 1938 r. Charakter problemowy ma natomiast rozdział szósty, w którym podjęto próbę sporządzenia portretu zbiorowego członków partii. Odrębną całość stanowi ostatni rozdział, gdzie poddano analizie najważniejsze wątki obecności dziedzictwa KPP już w realiach PRL. Podsumowanie oraz najważniejsze tezy i konkluzje wynikające z całości wywodu przedstawiono w zakończeniu. Na końcu zamieszczono aneks z ilustracjami.The subject of thesis is the history of the Communist Party of Poland (KPP) in Poznań Voivodeship in the Second Polish Republic. During the interwar period this region was dominated by followers of National Democracy, however, few communists tried to operate in the illegal party, that was established in December 1918. They aimed to trigger the social revolution in order to overthrow the existing political and economic system of the Second Polish Republic, and then to introduce changes similar to the model of the Soviet Union. Polish party was connected with the Soviets not only with the common ideology, but also close formal subordination. Since 1921 KPP appeared as a section of the Communist International (Comintern). Despite many publications about the communist movement in times of Polish People’s Republic (after World War II), the party's history in Greater Poland has never been separately elaborated. Consequently the thesis’ main purpose was to reconstruct the primary facts. The first chapter discusses the history of the KPP in the whole country, while the other parts are already focused directly on the operations of communists in Poznań Viovodeship. The second chapter describes the origins of their activity in Poznań in 1919, until the famous Alfred Bem and his comrades trial in 1927. The next one relates to activists involved also in legally existing Polish Socialist Party-Left in 1928-1930. Then, much attention was dedicated to the party’s top capabilities, that were, in my opinion, in the first half of the 1930s. In chapter five I discuss decline and disappearance of KPP activities until its dissolution by the Comintern in 1938. The sixth chapter, in which an attempt was made to prepare a group portrait of party members, has different character. In the last chapter the most important aspects of the KPP's heritage in the realities of the Polish People’s Republic were analyzed. The main theses and findings resulting from the whole argument are presented in the conclusion. At the end there is also an annex with illustrations