Diagnoza dziecka o nieharmonijnym rozwoju - ważne kryteria oceny warunków rozwoju w rodzinie

Problematyka diagnozowania zajmuje wiele miejsca zarówno w literaturze pedagogiczno-psychologicznej, jak i obserwacjach zjawisk rozwojowych, wychowawczych, społecznych. Diagnozowanie potrzeb oraz prawidłowości rozwoju dziecka to pierwszy i najważniejszy etap w odkrywaniu „najbardziej zagmatwanych labiryntów funkcjonowania dziecka z zaburzeniami” (Cytowska, Winczura 2006: 12). Dlatego też diagnozowanie warunków rozwoju dziecka najbardziej optymalne i zarazem adekwatne jest przy uwzględnieniu wiedzy z psychologii, metodologii, także socjologii, analizujących specyficzne powiązanie wpływów endogennych i egzogennych. Rozwój tych subdyscyplin naukowych, jak i ich osiągnięcia metodologiczne przyczyniają się do możliwości lepszego rozpoznawania potrzeb dziecka, z uwzględnieniem jego sytuacji rozwojowej i życiowej w ujęciu dynamicznym oraz perspektywie temporalnej. Spojrzenie takie jest konieczne z uwagi na potrzebę holistycznego diagnozowania, z uwzględnieniem wszelkich czynników endo- i egzogennych aktywnych w obszarze opieki, wychowania, profilaktyki, oceny indywidualnych możliwości na poziomie medycznym i psychologicznym, a także korekcji niepokojącej niepunktualności rozwojowej, nieprawidłowości, deficytów bądź patologizacji rozwojowych. W opracowaniu podejmuję kwestie diagnozowania potrzeb i norm rozwojowych małego dziecka z pokazaniem różnych podejść, angażujących możliwe do wykorzystania sposoby oceny, z wykorzystaniem diagnostyki standardowej, jak i funkcjonalnej.Białecka-Pikul M., Białek A., Stępień-Nycz M., Karwala M. (2014), „Psychologia Rozwojowa” (3). Bronfenbrenner U. (1976), Ekologia rozwoju człowieka: historia i perspektywy. „Psychologia Wychowawcza”(5). Bronfenbrenner U., Crouter A.C. (1988), The evolution of environmental models In developmental research, W: P.H. Mussen (red.), Handblook of Child Psychology. Vol 1, New York, John Wiley and Sons. Brzezińska A.I. (2007), Społeczna Psychologia Rozwoju. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe „Scholar”. CytowskaB., Winczura B. (2006), Wstęp. W: B. Cytowska, B. Winczura (red.), Dziecko z zaburzeniami w rozwoju. Konteksty diagnostyczne i terapeutyczne. Kraków, „Impuls”. Haith M.M., Miller S.A., Vasta R. (2004), Child Psychology. The Modern Science. Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne. Hellbrugge T. (2013), Wstęp. W: T. Hellbrugge, F. Lajosi, D. Menera, R. Schamberger, T. Rautenstrauch, Monachijska Funkcjonalna Diagnostyka Rozwoju. Pierwszy rok życia. Wyd.III, Wrocław, Fundacja „Promyk Słońca”. Jarosz E. (2002), Wybrane obszary diagnozowania pedagogicznego. Wydanie 2. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Marzec-Holka K. (1990), Wybrane zagadnienia diagnostyki pedagogicznej. Bydgoszcz, WSP. Matczak A. (1986), Modele funkcjonowania intelektualnego w diagnozie zdolności. „Psychologia Wychowawcza” (5). Obuchowska I. (2002), Osoby niepełnosprawne: diagnoza dla rozwoju. W: D. Lotz, K. Wenta, W. Zeidler, Diagnoza dla osób niepełnosprawnych. Szczecin, Agencja Wydawnicza „Kwadra”. Ornacka K. (2013), Od socjologii do pracy socjalnej. Społeczny fenomen dzieciństwa. Wyd. 1, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Paluchowski W.J. (2001), Diagnoza psychologiczna. Podejście ilościowe i jakościowe. Seria: Wykłady z Psychologii, T. 7. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe „Scholar”. Simeonsson R.J. (2000), Early Childchood Intervention: Toward a Universal Manifesto, “Infants and Young Children” , nr 12. Skałbania B. (2011a), Diagnostyka pedagogiczna. Wybrane obszary badawcze i rozwiązania praktyczne. Kraków 2011, Oficyna Wydawnicza „Impuls”. Skałbania B. (2011b), Wybrane obszary badawcze i rozwiązania praktyczne. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”. Skórczyńska M. (2006), Podejście zorientowane na rodzinę we współczesnej teorii i praktyce wczesnej interwencji. W: B. Cytowska, B. Winczura (red.), Dziecko z zaburzeniami w rozwoju. Konteksty diagnostyczne i terapeutyczne. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”. Tomasello M (2002), Kulturowe źródła ludzkiego poznawania. Warszawa 2002, Państwowy Instytut Wydawniczy. Trempała E. (1993), Diagnostyka opiekuńcza. W: W. Pomykało (red.), Encyklopedia pedagogiczna. Warszawa, Fundacja „Innowacja”