Fałszywie dodatni wynik badania 18F-FDG PET u pacjenta chorego na raka płuca spowodowany odczynem sarkoidalnym w regionalnych węzłach chłonnych

The development of non-caseating granulomas in patients with neoplastic diseases is referred to as a sarcoid-like reaction. This reaction may be found in the primary tumour or near it; however, it is commonly seen in the regional lymph nodes, and usually subsides after treatment of the underlying disease. The pathogenesis of this process has not been fully explained. Sarcoid-like reactions occur in 4.4% of solid tumours, 7.3% of patients with non-Hodgkin’s lymphoma, and 13.8% of patients with Hodgkin’s lymphoma. The radiological image of increased lymph nodes due to the sarcoid-like reaction is similar to that of lymphadenopathy with neoplastic aetiology, and may create diagnostic difficulties. The paper presents the case of a patient with a sarcoid-like reaction in regional lymph nodes caused by lung cancer, and describes difficulties in the interpretation of results from positron emission tomography (18F-FDG PET), which may have led to inappropriate treatment. False-positive accumulation of radiotracer (fluorodeoxyglucose, FDG) in mediastinal and hilar lymph nodes in the patient, who had chemotherapy and right-side pneumonectomy, was unambiguously interpreted by the radiologists as the relapse of lung cancer. Considering the fact that the patient was in a very good condition and presented with no clinical symptoms that indicated the progression of cancer, we extended the medical diagnostics. The performed procedures ruled out neoplastic process and confirmed our assumptions regarding sarcoid-like reaction. Endobronchial ultrasound-guided transbronchial needle aspiration (EBUS-TBNA) was the diagnostic procedure that provided conclusive results. Sarcoid granulomas were identified by the pathomorphologist in the specimen. The patient avoided toxic treatment. Rozwój nieserowaciejących ziarniniaków u pacjentów chorych na nowotwory traktuje się jako odczyn sarkoidalny. Powstaje on w guzie lub jego sąsiedztwie, najczęściej jednak w regionalnych węzłach chłonnych i zwykle zanika po wyleczeniu choroby zasadniczej. Patogeneza tego zjawiska nie została w pełni wyjaśniona. Według doniesień, częstość występowania odczynu sarkoidalnego u pacjentów chorych na raka płuca wynosi 1,3−3,2% a nieserowaciejące ziarniniaki są stwierdzane przede wszystkim w węzłach chłonnych śródpiersia i wnękowych.Węzły chłonne powiększone w wyniku reakcji sarkoidalnej upodabniają się do limfadenopatii o etiologii nowotworowej i taki obraz radiologiczny może stwarzać trudności diagnostyczne. W pracy zaprezentowano historię choroby pacjenta z odczynem sarkoidalnym w regionalnych węzłach chłonnych w przebiegu raka płuca i związanych z tym trudności interpretacyjnych badania pozytonowej tomografii emisyjnej (18F-FDG PET), które mogły doprowadzić do niewłaściwego leczenia. Nieprawidłowe gromadzenie radioznacznika fluorodeoxyglukozy (FDG) w węzłach chłonnych śródpiersia i wnękowych u pacjenta po wcześniejszej chemioterapii neoadjuwantowej i prawostronnej pneumonektomii, w opinii radiologów, jednoznacznie wskazywało na progresję choroby nowotworowej. Uwzględniając dobry stan kliniczny pacjenta oraz rozpoznanie nieserowaciejących ziarniniaków w badaniu histologicznym usuniętych węzłów chłonnych, zdecydowano o poszerzeniu diagnostyki. Chory nie wyraził zgody na mediastinoskopię, dlatego wykonano przezoskrzelową biopsję aspiracyjną pod kontrolą ultrasonografii (EBUS-TBNA). W materiale cytologicznym, uzyskanym z biopsji węzłów chłonnych, nie znaleziono komórek nowotworowych, natomiast stwierdzono ziarninę sarkoidalną. Na podstawie całości obrazu klinicznego, radiologicznego oraz wyników badania cytologicznego i histologicznego wysunięto wniosek, że wzmożony wychwyt FDG w węzłach chłonnych był spowodowany odczynem sarkoidalnym, a nie procesem nowotworowym. Odstąpiono od podania chemioterapii II linii. Pacjent pozostaje w fazie obserwacji.