Zastosowanie wszczepialnych kardiowerterów- -defibrylatorów w profilaktyce pierwotnej u pacjentów w podeszłym wieku. Systematyczny przegląd piśmiennictwa i metaanaliza

Wstęp: W randomizowanych badaniach klinicznych (RCT) wykazano skuteczność zastosowania wszczepialnych kardiowerterów-defibrylatorów (ICD) w zapobieganiu nagłym zgonom sercowym (SCD) w określonych grupach chorych. Jednak w badaniach tych oceniano niewielkie grupy chorych ≥ 65. roku życia, a całkowite korzyści z wszczepienia ICD wśród starszych pacjentów mogą być ograniczone ze względu na zwiększone ryzyko zgonu. Na podstawie aktualnego piśmiennictwa oceniono, na ile wszczepienie ICD zmniejsza ryzyko zgonu z jakiejkolwiek przyczyny u pacjentów ≥ 65. roku życia oraz w wieku ≥ 75 lat. Metody: Danych z RCT oraz badań obserwacyjnych oceniających profilaktykę pierwotną SCD, w zależności od wieku, poszukiwano w bazie MEDLINE. Za pierwszorzędowy punkt końcowy przyjęto śmiertelność ocenianą w metaanalizach lub RCT z zastosowaniem modelu ″random-effects″. Za drugorzędowe punkty końcowe przyjęto śmiertelność związaną z zabiegiem operacyjnym, powikłania odległe oraz jakość życia (QoL). Wyniki: Do RCT nie włączano zbyt licznych grup pacjentów ≥ 65. roku życia (od 33% badanej populacji w badaniu DEFINITE do 56% w badaniu MUSTT). Na podstawie zsumowanych danych z 4 RCT (n = 3562) wykazano, że wszczepienie ICD w profilaktyce pierwotnej skutecznie zapobiega śmiertelności całkowitej u chorych w wieku ≥ 65 lat [współczynnik hazardu (HR): 0,66; 95% przedział ufności (CI): 0,50–0,87; test niejednorodności X2 = 5,26; p = 0,15). U pacjentów ≥ 75. roku życia zsumowane dane z 4 badań RCT (n = 579) również potwierdziły skuteczność ICD w profilaktyce pierwotnej w zapobieganiu śmiertelności całkowitej (HR: 0,73; 95% CI: 0,51–0,974; p = 0,03). Wydaje się, że powikłania związane z ICD, z zabiegiem operacyjnym, wewnątrzszpitalne oraz odległe nie różnią się istotnie w grupach pacjentów w podeszłym wieku w porównaniu z młodszymi chorymi, jednak pozostaje niejasne, czy u starszych osób wszczepienie ICD poprawia jakość życia bardziej niż u młodszych chorych. Wnioski: Choć dane dotyczące skuteczności ICD u pacjentów ≥65. roku życia są ograniczone i rozbieżne, a dostępne informacje na temat chorych w wieku ≥ 75 lat — jeszcze bardziej niepełne, wyniki niniejszej metaanalizy sugerują, że pacjenci w podeszłym wieku mogą odnieść korzyści z wszczepienia ICD w ramach profilaktyki pierwotnej. Rezultaty autorów metaanalizy powinny zostać zweryfikowane w kolejnych badaniach, zwłaszcza oceniających powikłania związane z ICD oraz jakość życia