Dwupunktowa stymulacja prawej komory. Opcja awaryjna w stymulacji resynchronizującej? Korzystniejsza opcja dla pacjentów z granicznymi wskazaniami do stymulacji resynchronizującej? Metoda mniej szkodzącej stymulacji komorowej?

Stała stymulacja serca jest obecnie uznaną metodą leczenia schorzeń układu bodźcotwórczo-przewodzącego poprawiającą komfort oraz niejednokrotnie ratującą życie pacjenta. Wysiłki naukowców w XX wieku skupiały się na technicznym udoskonalaniu urządzeń mającym na celu zmniejszanie rozmiarów, wydłużanie trwałości baterii, poprawę czułości i zapewnienie w 100% skutecznej stymulacji, następnie przywracaniu synchronii przedsionkowo-komorowej oraz dostosowaniu pracy stymulatora do zapotrzebowania energetycznego organizmu. Jednak w ostatnich latach ubiegłego wieku coraz częściej analizowano niekorzystny wpływ stałej stymulacji, zwłaszcza najpopularniejszej stymulacji wierzchołka prawej komory (RVA). W badaniach DANISH, MOST, CTOPP i DAVID udowodniono jednoznacznie, że stymulacja prawej komory prowadzi do zwiększenia ryzyka rozwoju niewydolności serca, migotania przedsionków, a nawet zwiększenia śmiertelności u pacjentów z niewydolnością serca. Powyższe odkrycia inspirują do poszukiwania alternatywnych miejsc stymulacji prawej komory. Najwięcej uwagi poświęca się stymulacji drogi odpływu prawej komory (RVOT). Od 1995 r. ukazało się kilkanaście prac poświęconych stymulacji dwupunktowej (DuVP: RVOT + RVA), udowadniających, zwłaszcza w przypadku niepowodzenia implantacji elektrody lewokomorowej układu resynchronizującego, korzystny efekt hemodynamiczny i kliniczny tego rodzaju stymulacji. (Folia Cardiologica Excerpta 2007; 2: 276-284