Novel agents and new approaches to therapy improve survival of patients with lymphoid malignancies

Prawdopodobieństwo wieloletniego przeżycia chorych na nowotwory układu chłonnego wzrosło w okresie minionego półwiecza o około 50%. Największy postęp osiągnięto w ostatniej dekadzie i dotyczy on także jednostek chorobowych o przebiegu przewlekłym, uważanych do niedawna za nieuleczalne. Wprowadzenie przeciwciała monoklonalnego anty-CD20 (rituksymab) do leczenia indukującego remisję (immunochemioterapia) chłoniaków z komórek B, zarówno agresywnych, jak i przewlekłych, spowodowało znaczącą klinicznie i istotną statystycznie poprawę wszystkich parametrów skuteczności leczenia: częstości odpowiedzi, przeżycia wolnego od progresji oraz przeżycia całkowitego, bez istotnego wzrostu częstości powikłań leczenia. W przypadku skrajnie agresywnego chłoniaka Burkitta, połączenie rituksymabu z chemioterapią obejmującą naprzemienne stosowanie antymetabolitów i frakcjonowanego dawkowania leków alkilujących umożliwiło osiągnięcie częstości wyleczeń u osób młodych rzędu 90% i 80% — u starszych pacjentów. Zdolność przeciwciał monoklonalnych (anty-CD20 i anty-CD52) do eliminacji komórek nowotworowych z krążenia i szpiku (eliminacja tzw. choroby resztkowej) ożywiła podejście radykalne do leczenia chłoniaków przewlekłych, w tym także przewlekłej białaczki limfocytowej, które opiera się na wymogu uzyskania całkowitej remisji, a w perspektywie, zakłada możliwość wyleczenia. Znaczenie rokownicze uzyskania całkowitej lub prawie całkowitej remisji choroby zostało ponownie uznane w związku z postępami w leczeniu szpiczaka plazmocytowego. Wyraźna poprawa przeżycia chorych na szpiczaka od początku lat 90., wynikająca z populacyjnych badań epidemiologicznych, nastąpiła równolegle z upowszechnieniem chemioterapii w wysokich dawkach z autotransplantacją komórek krwiotwórczych - procedury, która znacząco zwiększa częstość całkowitej remisji choroby. Ponadto, w ostatnich latach wprowadzono nowe leki (talidomid, bortezomib, lenalidomid), które wykazują znaczącą aktywność przeciwszpiczakową w monoterapii oraz istotnie zwiększają skuteczność programów wielolekowych. Leki te, ingerujące w mechanizmy regulacyjne apoptozy i cyklu komórkowego, są przedmiotem dalszych badań klinicznych dotyczących wielu jednostek chorobowych z grupy chłoniaków, w których leczenie konwencjonalne jest mało skuteczne.Probability of long-term survival of patients with lymphoid malignancies improved over past half-century by around 50% with a major progress seen in the last decade. It is also true for indolent diseases, until recently regarded as incurable. Introduction of monoclonal anti-CD20 antibody (rituximab) to induction treatment of B-cell lymphomas - aggressive as well as indolent, lead to statistically significant and clinically relevant improvements in all efficacy measures: response rate, progression free survival, and overall survival withantyout additional expense on toxicity. In case of highly aggressive Burkitt's lymphoma, a combination of ritu ximab with alternating dosing of antimetabolites and fractionated alkylating agents lead to cure rates of 90% order of magnitude in young patients, and around 80% - in the elderly. Ability of monoclonal antibodies (anti-CD20 and anti-CD52) to eradicate lymphoma cells from circulation and bone marrow (minimal residual disease negativity) revived radical approaches to treatment of indolent lymphoma, including chronic lymphocytic leukemia. These approaches involve aiming at complete remission, and assume a cure as a realistic goal of therapy. Recognition of prognostic importance of complete or nearly complete remission recently returned with current advances in therapy of multiple myeloma. Marked improvement in overall survival of multiple myeloma patients seen in population based registries since the beginning of the 90-ties is in parallel to general adoption of high-dose chemotherapy and autologous hematopoietic cell transplantation, a procedure known to substantially increase the rate of complete remission in myeloma. In addition, new agents of proven anti-myeloma activity in monotherapy and improving efficacy of multidrug combinations entered clinical trials and general practice (thalidomide, bortezomib, lenalidomide). These agents that interfere with regulatory mechanisms of apoptosis and cell cycle are subject to current clinical trials in a number of lymphoma entities where conventional treatment is largely ineffective