Pule genowe owsa – przegląd informacji na temat wykorzystania dzikich gatunków w ulepszaniu owsa uprawnego

The search for agronomic traits and the use of new sources of variability in oat farming is very important in terms of breeding. Wild species of Avena are grouped into three gene pools depending on their interfertility with cultivated hexaploid oat. The primary and tertiary gene pools are extensive and diverse, the secondary gene pool is relatively small and poorly represented in ex situ gene banks. Appropriate wild species are a valuable source of many appropriate traits such as: high protein, oil, ß-glucan and balanced amino acids composition contents in grain; short culm; cold and drought tolerance. Moreover, they are a source of resistance genes for oat diseases, such as: powdery mildew, crown and stem rust, smuts or barley yellow dwarf virus (BYDV). Note, however transfer of genes from wild to cultivated species is a long and laborious process. These types of methods are used in the species Avena with various end effects. The purpose of this article is to collect information on attempts of transferring different genes from wild oat species to cultivated oats.Poszukiwanie cech agronomicznych i wykorzystanie nowych źródeł zmienności w hodowli owsa jest bardzo ważne z punktu widzenia hodowli. Dzikie gatunki Avena są zgrupowane w trzy pule genowe w stosunku od ich płodności z uprawnym owsem heksaploidalnym. Pierwsza oraz trzecia pula genowa są rozległe i zróżnicowane, z kolei rośliny należące do drugiej puli genowej są stosunkowo małe i słabo reprezentowane ex situ w bankach genów. Poszczególne dzikie gatunki są cennym źródłem wielu wartościowych cech, takich jak: wysoka zawartość białka, oleju, ß-glukanu i zbilansowana zawartość aminokwasów w ziarnie; krótka łodyga; tolerancja na zimno i suszę. Ponadto są źródłem genów odporności na choroby owsa, takie jak: mączniak prawdziwy, rdza koronowa i źdźbłowa, głownia lub wirus żółtej karłowatości jęczmienia (BYDV). Należy jednak pamiętać, że przenoszenie genów z gatunków dzikich do uprawnych jest długim i żmudnym procesem. Tego typu metody są stosowane w gatunku Avena z różnymi efektami końcowymi. Celem tego artykułu jest zebranie informacji na temat prób przenoszenia różnych genów z dzikich gatunków owsa na formy uprawne