La Libre Belgique vraagt gerechtigheid - de repressie van contraspionage voor de Duitse bezetter na de Eerste Wereldoorlog

La Libre Belgique vraagt gerechtigheid - de repressie van contraspionage voor de Duitse bezetter na de Eerste Wereldoorlog Patriot of verrader – dit was één van de keuzes die de Belgen maakten tijdens de Eerste Wereldoorlog. Diegenen die tijdens de bezetting trouw bleven aan hun vaderland behoorden tot de eerste categorie, diegenen die (tijdelijk) in dienst traden van de Duitse bezetter tot de tweede categorie. De patriotten werden na de oorlog bejubeld en gedecoreerd, de slechte Belgen werden voor justitie gebracht. Hoewel de bevolking al diegenen die met de vijand geheuld hadden, bestraft wilde zien, was er één categorie van verraders die zeker de dans niet mocht ontspringen: de contraspion. De militaire en burgerlijke parketten startten onmiddellijk met de opsporing, gevangenneming en berechting van de verraders van het vaderland. De contraspion werd bestraft op grond van artikel 116 Sw. (op 4 augustus 1914 in extremis in de wetgeving ingevoerd en tijdens de oorlog gewijzigd wegens “niet streng genoeg”) en verscheen tot 30 september 1919, de dag waarop het leger terug op vredesvoet werd gebracht, voor de militaire rechtbanken. Een zaak waaraan veel ruchtbaarheid werd gegeven, was deze van La Libre Belgique. Deze clandestiene krant, die vanaf 1915 in het bezette gebied circuleerde, was een doorn in het oog van de Duitse bezetter. Generaal von Bissing maakte er een erezaak van om ze op te rollen. De agenten in dienst van de Duitse contraspionage deden hun best om informatie over de krant te verzamelen, maar gezien de redactie, de druk en de verspreiding ervan door verschillende personen gebeurde, was het een vergeefse jacht. Hoewel de Duitsers er op regelmatige basis in slaagden schade toe te brengen aan La Libre Belgique, bleef de krant de hele oorlogsperiode bestaan. Na de oorlog was het aan de oprichters en medewerkers van La Libre Belgique om de jacht op de Duitse agenten te openen. Er werden twee dossiers voor het Krijgshof gebracht, met name de zaak Möller en De Muylder en de zaak Demarlière, Dioncré, Deurwaerder, Sorgeloos en Rogiers. Deze spionagedossiers verduidelijken enerzijds waarom de jacht op “verboden kranten” als een inbreuk op art. 116 Sw. werd beschouwd en zijn daarnaast een treffende illustratie van de wijze waarop de repressie van spionage na de Eerste Wereldoorlog werd georganiseerd. Een analyse van beide dossiers laat toe om de pijnpunten van de repressie van contraspionage voor de militaire rechtbanken bloot te leggen.status: publishe