Bezpośrednie inwestycje zagraniczne jako stymulanta konwergencji produktywności pomiędzy krajami Grupy Wyszehrackiej a UE-15

The explanation of reasons and degree of differentiation of wealth between countries remains an important issue in economics today. Theories of economic growth are focused principally on the identification of the long-term determinants of diversification of sources and economic growth, which in turn is associated with the notion of real convergence. Given the supply role of foreign capital that impacts on the economy, in the face of dynamic inflow of foreign direct investment (FDI) into developing countries’ economies, it seems reasonable to include it in convergence process modelling, especially in the modelling of the convergence of productivity. The productivity of the economy is in fact determined by the size of the capital accumulation (both domestic and foreign), savings rate and a number of other conditions. The author hypothesized that the presence of FDI contributes to the acceleration of pace of real convergence between Visegrad countries and EU-15. In this study we estimate interactions between FDI and productivity at both national and NACE level in the years 2000–2014. We concider, in panel data form, among others, productivity in terms of gross value added per employee, degree of penetration of FDI in the economy of the host country. Results suggest conditional β-convergence of productivity existence however they vary across countries, sectors and time. The analysis provides recommendations regarding the arguments for the sectoral policy aimed at encouraging foreign capital to increase its involvement, focusing on reducing productivity gap between the developing and developed countries belonging to European Union.Wyjaśnienie przyczyn i stopnia zróżnicowania zamożności krajów pozostaje wciąż ważnym tematem w ekonomii. Teorie wzrostu gospodarczego skupiają się zasadniczo na identyfikacji długookresowych determinant oraz źródeł zróżnicowania tempa wzrostu gospodarczego, co z kolei wiąże się z pojęciem konwergencji realnej. Biorąc pod uwagę zasilające oddziaływanie kapitału zagranicznego na gospodarkę, w obliczu dynamicznego napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) do gospodarek krajów rozwijających się, zasadne wydaje się włączenie tej kategorii makroekonomicznej w modelowaniu procesów konwergencji, w szczególności konwergencji produktywności. Produktywność gospodarki zdeterminowana jest bowiem rozmiarami akumulacji kapitału (krajowego i zagranicznego), stopą oszczędności oraz szeregiem innych uwarunkowań. Autor stawia hipotezę, ze obecność BIZ przyczyniała się do przyspieszenia tempa konwergencji realnej pomiędzy krajami Grupy Wyszehradzkiej a krajami UE-15. W badaniu na poziomie krajowym zdezagregowanym zgodnie z klasyfikacją NACE za lata 2000–2014 wykorzystano dane panelowe określające m.in. produktywność oraz stopień penetracji BIZ w gospodarce (sekcji) w kraju goszczącym. Badanie wskazuje na występowanie warunkowej β-konwergencji o zróżnicowanym tempie w przekroju krajów, sektorów i czasu. Przeprowadzona analiza dostarcza informacji w zakresie zasadności prowadzenia sektorowej polityki sprzyjającej wzrostowi zaangażowania kapitału zagranicznego ukierunkowania na zmniejszenie luki produktywności pomiędzy krajami rozwijającymi się, a rozwiniętymi należącymi do wspólnego ugrupowania, jakim jest Unia Europejska.National Science CentreNarodowe Centrum Nauk