Klinik örneklerde PZR-RFLP (polimeraz zincir reaksiyonu-restriksiyon bölümünün uzunluk değişkenliği) yöntemi kullanılarak leishmania parazitlerinin tür tayini

Leishmaniasis Leishmania genusunda yer alan parazitlerinin yol açtığı antropo-zoonotik bir infeksiyondur. Dünya Sağlık Örgütü verileri her yıl 350 milyon insanın bu hastalığa yakalanma riskiyle karşı karşıya kaldığını bildirmektedir. Hastalık AIDS ile birlikte görüldüğünde ölümcül olabilmektedir. Hastalığın klinik formları temelde visseral leishmaniasis (VL), kutanöz leishmaniasis (KL) ve mukokutanöz leishmaniasis (MKL) olarak incelenir. Bunlardan ilk ikisi ülkemizde görülmektedir. Birincisinin başlıca rezervuarı köpek, ikincisinin ki de insandır. Bu çalışmada EÜTF Parazitoloji ADʼnda 1996 yılından beri NNN besiyerinde alt pasajlarla sürekliliği sağlanan ve ülkemizin farklı bölgelerinden elde edilen 37 Leishmania izolatı incelenmiştir. Bu örneklerden fenol-kloroform yöntemi ile DNA ekstraksiyonu gerçekleştirilmiş, ITS-PZR yöntemi kullanılarak ribozomal DNAʼnın protein kodlamayan ITS bölgesi çoğaltılmış, ardından TaqI enzimi kullanılarak RFLP yöntemiyle ortaya çıkan DNA bantlarının uzunlukları karşılaştırılmıştır. PZR sonucunda örneklerin hepsinde 1 kbpʼlik DNA bantları görülmüştür. RFLP ile beş farklı kesim modeli elde edilmiştir. Gerek insan, gerekse köpekten elde edilen 13 örneğin restriksiyon modelleri benzerdir. Ancak üç adet köpek izolatının sonuçları insan ve diğer altı köpek izolatından biraz farklı bulunmuştur. Kutanöz leishmaniasisli olgulardan elde edilen PZR ürünlerinin restriksiyon enzimi ile kesimi sonucu ortaya çıkan modeller VLʼli olguların modelinden tamamen farklı bulunmuş, 21 adet KL olgusundan 14 tanesi Şanlıurfaʼdan, yedi tanesi Ege Bölgesiʼnden elde edilmiş, Şanlıurfa örnekleri biri hariç son derece homojen bulunmuş, Ege bölgesine ait olanlarsa Şanlıurfaʼdan farklı ancak kendi içinde homojen bulunmuş; ülkemizde bu bölgelerde VLʼden sorumlu parazit Leishmania infantum ve KLʼden sorumlu parazitin de Leishmania tropica olduğu bir kez daha görülmüş, ancak KL etkeninin farklı odaklarda farklı genotipe sahip olduğu görülmüştür. Bu sonucun epidemiyo-demografik açıdan incelenmesi gerekmektedir