Antyzachodni populizm w Federacji Rosyjskiej a jej polityka zagraniczna

Antyzachodni populizm w Federacji Rosyjskiej a jej polityka zagraniczna, „Krakowskie Studia Międzynarodowe”, nr 4 (VIII): Populizm wyzwaniem dla dobrego rządzenia i współpracy międzynarodowej. Pod red. Erharda Cziomera, Kraków 2011, s. 283-296., 2011 W powszechnej opinii, ale także w większości opracowań, utarło się raczej słuszne przekonanie, że polityka zagraniczna Rosji bardziej niż gdzie indziej na świecie jest czystą grą, obmyślaną przez elitę buldogów kłębiących się pod dywanem. Innymi słowy, woluntaryzm władzy wykonawczej oraz (w myśl strukturalnego realizmu Waltza) obiektywny kształt ładu międzynarodowego, całkowicie determinują tę politykę i że czynniki wewnętrzne, takie jak np. ruchy oddolne w okresie wojny wietnamskiej w USA, w żadnym wypadku nie mogą wpłynąć na jej kierunek. O ile jednak opinia ta jest rzeczywiście trafna w odniesieniu do wielu okresów funkcjonowania państwa rosyjskiego, o tyle ignorowanie czynnika wewnętrznego w całej rozciągłości byłoby lekkomyślne, albowiem wpływ gniewu ludu na wektory polityki zagranicznej Rosji niewątpliwie miał i nadal ma poważny wpływ na zabiegi rosyjskiej dyplomacji i kształtowanie twardych realiów stanowiących jej wsparcie i bazę. Niebagatelną rolę w owej presji oddolnej odgrywały i odgrywają ruchy o charakterze populistycznym