Jakość i znaczenie wód gruntowych w strefie krawędziowej Doliny Bugu

Background. The use of groundwater from private wells in households is increasing significantly. However, this water is usually untreated, making it a carrier of diseases. Chemical composition plays a key role in assessing groundwater quality. Due to rapid urbanization and industrialization of the environment, pollutants (especially toxic elements) are constantly being released into the aquatic environment and pose a threat to human and animal health. There is a large variety of microorganisms in aquifers. The use of groundwater from aquifers as sources of drinking water without water treatment or disinfection is a public health problem. Material and methods. The material for the study consisted of water samples taken from used and unused domestic wells in villages located in Lubelskie Province, Biała Podlaska County, Janów Podlaski municipality, Poland. ICP-OES was used to determine the composition of elements. The total number of mesophilic and psychrophilic bacteria was determined for 5 wells using the pour-plate method according to the Polish Standard PN-EN ISO 6222:2004. Results. The water from the wells is unfit for consumption due to high microbiological contamination. A study would have to be carried out on the content of specific pathogenic microorganisms. In most of the samples analyzed, the heavy metal content of the water is below admissible limits. Conclusions. Water resources of the highest quality should be increasingly protected and retained as drinking water reserves. This is extremely important in view of the progressing climate change and the slow process of groundwater renewal.Wprowadzenie. Zużycie wody gruntowej ze studni prywatnych w gospodarstwach domowych znacznie wzrasta. Jednakże woda ta jest zwykle nieoczyszczona, co czyni ją nośnikiem chorób. W ocenie jakości wód podziemnych kluczową rolę odgrywa skład chemiczny. Z powodu szybkiej urbanizacji i uprzemysłowienia środowiska, zanieczyszczenia (zwłaszcza toksyczne pierwiastki) są stale uwalniane do środowiska wodnego i stanowią zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt. W warstwach wodonośnych występuje duża różnorodność mikroorganizmów. Problemem zdrowia publicznego jest wykorzystywanie warstw wodonośnych wód podziemnych jako źródeł wody pitnej bez procesu oczyszczania wody lub dezynfekcji. Materiał i metody. Materiał do badań stanowiły próby wody pobrane z użytkowanych i nieużytkowanych studni przydomowych we wsiach położonych w województwie lubelskim, powiecie bialskim, w gminie Janów Podlaski. W celu oznaczenia zawartości pierwiastków wykorzystano metodę ICP-OES. Dla 5 studni określono ogólną liczbę bakterii mezofilnych i psychrofilnych przy wykorzystaniu metody płytek lanych zgodnie z Polską Normą PN-EN ISO 6222:2004. Wyniki. Woda pochodząca ze studni nie nadaje się do spożycia z uwagi na wysokie zanieczyszczanie mikrobiologiczne. Konieczne byłoby przeprowadzenie badania na zawartość konkretnych mikroorganizmów chorobotwórczych. W większości analizowanych prób zawartość metali ciężkich w wodzie znajduje się poniżej dopuszczalnej granicy. Wnioski. Zasoby wodne o najwyższej jakości powinny być poddane coraz większej ochronie i pozostawione jako rezerwa wód pitnych. Jest to niezwykle istotne z uwagi na postępującą zmianę klimatu oraz powolny proces odnawiania wód podziemnych