Rozwiązania inkluzywne w terenach zieleni zabytkowej

In line with the ideas of sustainable development contained in the UN resolution "Transforming our world: The 2030 Agenda for Sustainable Development", the key objectives to be achieved by 2030 include: ensuring universal access to green spaces and public spaces that are safe for all and inclusive, while at the same time strengthening efforts to protect cultural and natural heritage. The article presents, using selected examples of historic parks, gardens and landscapes, how these goals are being realised. The subjects of the study were in particular: The Garden of Versailles, Stonehenge and the cultural landscape surrounding this monument, managed by English Heritage and Historic England's policy of making historic parks, gardens and landscapes accessible.  The analysis of the strategies for making historic green spaces and cultural landscapes accessible to people with special needs, developed by the institutions mentioned above, has allowed to conclude the article with proposals of general principles for an inclusive policy towards this group of monuments.Zgodnie z ideami zrównoważonego rozwoju zawartymi w rezolucji ONZ "Przekształcamy świat: Agenda 2030 na rzecz zrównoważonego rozwoju" do kluczowych celów, jakich osiągnięcie założono do 2030 r., należą między innymi: zapewnienie powszechnego dostępu do bezpiecznych dla wszystkich i inkluzywnych terenów zieleni oraz przestrzeni publicznych, a jednocześnie wzmocnienie wysiłków na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. W artykule przedstawiono, na wybranych przykładach zabytkowych parków, ogrodów oraz krajobrazów, jak cele te są realizowane. Przedmiotem badań były w szczególności: Ogród Wersalski, Stonehenge i krajobraz kulturowy otaczający ten zabytek, zarządzany przez English Heritage, a także polityka udostępniania zabytkowych, parków, ogrodów i krajobrazów, realizowana przez Historic England. Analiza strategii udostępniania zabytkowych terenów zieleni i krajobrazów kulturowych osobom ze szczególnymi potrzebami, wypracowanych przez wymienione powyżej instytucje, pozwoliła na sformułowanie w podsumowaniu artykułu propozycji ogólnych założeń inkluzywnej polityki względem tej grupy zabytków