Ekonomiczne uwarunkowania zróżnicowania wykluczenia cyfrowego

In the 21st century, the problem of digital divide is more and more dynamic. Lack of access to digital technology is now the same exclusion as once slavery, lack of access to education or to work. The paper presents the results of research on the impact of belonging to a socio-economic group and income on a scale and diversity of the digital divide of Polish households in 2003–2015. Author’s digital divide indicator was used to as- sess the impact. In the analyzed period, the scale of digital divide is gradually decreasing, however, its level depends on the socio-economic group and the income. From all socio-economic groups only in the group of students the digital exclusion as marginal. However, the phenomenon of digital divide was the most notice- able among the groups of farmers, pensioners and retirees – almost 80% of people from these groups were excluded or at risk of digital divide. In the case of the second analyzed factor, the research has shown that with the increase in income, the scale of digital divide and its diversification were getting smaller.W XXI wieku problem wykluczenia cyfrowego nabiera coraz większej dynamiki. Brak dostępu do technologii cyfrowej jest obecnie takim samym wykluczeniem jak niegdyś niewolnictwo, brak dostępu do edukacji lub pracy. W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących wpływu przynależności do grupy społeczno-ekonomicznej oraz dochodów na skalę i zróżnicowanie wykluczenia cyfrowego polskich gospodarstw domowych w latach 2003–2015. Do oceny wpływu wykorzystano autorski wskaźnik wykluczenia cyfrowego. Pro- wadzone badania wykazały, że w analizowanym okresie skala tego wykluczenia ulega stopniowemu zmniej- szeniu, jednakże jego poziom był uzależniony od przynależności do danej grupy społeczno-ekonomicznej oraz wielkości dochodów. Ze wszystkich grup społeczno-ekonomicznych tylko wśród uczniów i studentów to zjawisko występowało w marginalnym stopniu. Z kolei wśród rolników, rencistów i emerytów było ono najbardziej zauważalne – blisko 80% osób z tych grup było wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem cyfrowym. W przypadku drugiego analizowanego czynnika badania wykazały, że wraz ze wzrostem dochodów skala wykluczenia cyfrowego oraz jego zróżnicowanie były coraz mniejsze