Agamál í grunnskólum : meðferð mála vegna brota á skólareglum í grunnskólum

Markmið þessarar ritgerðar er að skoða lög, reglugerðir og alþjóðasamninga sem taka til réttar barna til menntunar sem og verndar gegn ofbeldi eða illri meðferð. Leitað verður svara við því, hvort að meðferð agamála í skólum, sem og eftirlit með meðferð mála vegna agabrota í grunnskólum, séu í samræmi við ákvæði laga, núgildandi aðalnámskrá, sem og þær alþjóðlegu skuldbindingar á sviði mannréttinda sem Ísland hefur undirgengist. Ritgerðin var unnin með því að rannsaka efni laga og reglugerða sem varða grunnskóla og meta hvort börnum væru tryggð þau réttindi sem lög um rétt barna til menntunar og verndar gegn illri meðferð segja til um. Þá var framkvæmd hér á landi skoðuð og samanburður gerður á eftirliti með agamálum í grunnskólum á Íslandi og í Svíþjóð. Loks var dregin upp sú mynd sem að fordæmi Mannréttindadómstóls Evrópu hafa gefið um réttinn til menntunar og vernd gegn vanvirðandi háttsemi. Niðurstaða ritgerðarinnar er að þrátt fyrir að lög og reglugerðir grunnskólalaga skilgreini og fjalli um réttindi barna samkvæmt sáttmála Sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins um menntun og velferð í skólaumhverfi, þá er eftirlit með agamálum í grunnskólum ábótavant. Á það við um það eftirlitskerfi sem að skólayfirvöld hafa með þeim úrræðum sem notuð eru innan skólanna vegna brota á skólareglum. Gerður var samanburður við Svíþjóð en þar hefur verið settur á laggirnar eftirlitsaðili, sem hefur það hlutverk að taka til meðferðar kvartanir vegna ofbeldis eða illrar meðferðar í grunnskólum. Tilkoma þess aðila hefur orðið til þess að skýra réttarstöðuna enn frekar og þau dómsmál sem eftirlitsstofnunin hefur rekið fyrir dómstólum hafa veitt mikilvægi fordæmi og skýrt hverjar eru heimildir starfsfólks skóla til inngripa gagnvart nemendum vegna aga- eða hegðunarvanda. Er það því niðurstaða þessarar ritgerðar að hér á landi þyrfti að vera til staðar sambærilegur óháður og sjálfstæður eftirlitsaðili með réttindum barna innan grunnskólanna, sem að hafi heimildir til þess að láta einstaklingsmál sig varða.The purpose of this thesis aims to examine the laws, regulations, and international agreements that address children's right to education as well as protection against violence or poor treatment. The thesis will search for the answers to whether or not the implementation of disciplinary sanctions in schools, as well as the supervision of managing cases for disciplinary offense in primary schools, are by the provisions of the law, the current main curriculum, as well as the international commitments in the field of human rights that Iceland has submitted to. The thesis was prepared by researching the content of laws and regulations concerning primary schools and by assessing whether children were guaranteed the rights stipulated in laws on Children's Right to Education and Protection from Abuse. The practice in this country was also examined and a comparison performed on the supervision of disciplinary matters in elementary schools between Iceland and Sweden. Finally, the precedent that the European Court of Human Rights has performed, regarding the right to educate and protect against disrespectful behavior, was reviewed. The thesis concludes that, although the laws and regulations of the Elementary School Act define and deal with children's rights according to the United Nations Convention on the rights of the child on education and welfare in the school environment, there is a lack of supervision over disciplinary matters in elementary schools. That applies to the supervision systems that the school authorities have with the resources used within the schools for violations of school rules. A comparison to Sweden was conducted, that concluded Sweden has a clear system to follow up on children's issues in the school system and creates opportunities to be examples for clarifying even better frameworks that school employees should follow regarding violations of school rules and regulations. It is the conclusion of this thesis, that in this country, there could be a supervisory body for the rights of children within primary schools, which has the authority to let individual cases arise and intervene in what may arise where the welfare of children within the school system must be considered