Zygmunt Gloger’s writings in Warsaw journals from 1905–1910 and the problem of education in the Kingdom of Poland

From 1905 on, in the Kingdom of Poland saw the occurrence of very important social and political events, which had an impact on the situation in education (strikes, boycotts, setting up private schools, setting up new educational institutions, the development of primary schools and folk schools etc.). From 1905 to 1910, Zygmunt Gloger, an active contributor to numerous Warsaw journals („Gazeta Polska”, „Gazeta Świąteczna”, „Kurier Warszawski”, „Lutnista”, „Naród”, „Słowo”, „Tygodnik Ilustrowany”, „Zorza”, „Ziemia”, to name a few), published articles in which he discussed the ideas of how to raise the level of education, particularly among peasants, and expressed his anxiety concerning the impact of socialist ideology on Polish people. Moreover, drawing on his vision of folk and national culture, he commented on the contemporary state of education in the Kingdom of Poland, suggesting ways of its further development.Marta M. Kacprzak – doktor nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa, kustosz w Gabinecie Zbiorów XIX Wieku Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie; absolwentka Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego; historyk literatury i książki polskiej, badaczka literatury i kultury epok dawnych oraz ich recepcji w XIX wieku, historii literatury oraz edytorstwa dzieł literackich w XIX wieku, działalności oświatowej pisarzy XIX-wiecznych.Uniwersytet Warszawski, Biblioteka Uniwersytecka w WarszawieBołdyrew A., Edukacyjne walory „powieści sowizdrzalskiej”. Literatura kramarska i brukowa w Królestwie Polskim na przełomie XIX i XX w. i jej wydawcy, [w:] Oświatowe i edukacyjne aspekty działalności wydawniczej w XIX i początkach XX wieku, red. I. Michalska, G. Michalski, Łódź 2016.Elementy społeczno-narodowe w rewolucji 1905 r., pod red. J. R. Budzińskiego i T. Matuszaka, Piotrków Trybunalski 2006.Giełżyński W., Prasa warszawska 1661–1914, Warszawa 1962.Gloger Z., Pisma rozproszone, t. I–III, red. nauk. ed. J. Ławski, J. Leończuk, Białystok 2014–2016.Historia prasy polskiej, pod red. J. Łojka, t. II: Prasa polska w latach 1864–1918, Warszawa 1976.Ihnatowicz E., „Rok polski w życiu, tradycji i pieśni”. Literackie sensy i konteksty, „Bibliotekarz Podlaski” 2017, nr 1.Janicka A., Słownik czasopism, [w:] Zygmunt Gloger, Pisma rozproszone, t. III: 1890–1910, red. nauk. ed. Jarosław Ławski, Jan Leończuk, Białystok 2016.Janicka A., Zygmunt Gloger (1845–1910), [w:] Zygmunt Gloger, Pisma rozproszone, t. III: 1890–1910, red. nauk. ed. J. Ławski, J. Leończuk, Białystok 2016.Janicka A., Zygmunt Gloger wobec teorii i praktyki pozytywizmu, [w:] Zygmunt Gloger, Pisma rozproszone, t. II: 1877–1889, red. nauk. ed. J. Ławski, J. Leończuk, Białystok 2015.Kiepurska H., Warszawa 1905–1907, Warszawa 1991.Komorowska T., Gloger. Opowieść biograficzna, Warszawa 1985.Kowalski G., O czym czytać na wsi? Refleksje lekturowe Zygmunta Glogera, [w:] Bibliotheca mundi. Studia bibliologiczne ofiarowane Janowi Leończukowi, red. nauk. J. Ławski, Ł. Zabielski, Białystok 2016.Kutrzeba-Pojnarowa A., Gloger Zygmunt, [w:] Polski słownik biograficzny, t. VIII, Wrocław–Kraków–Warszawa 1959–1960.Ławski J., „Ja ku tobie podążam, domowy Niemnie”. Zygmunt Gloger jako pisarz, [w:] Zygmunt Gloger, Pisma rozproszone, t. III: 1890–1910, red. nauk. ed. J. Ławski, J. Leończuk, Białystok 2016.Ławski J., Zygmunt Gloger i wiek XIX, [w:] Zygmunt Gloger, Pisma rozproszone, t. I: 1863–1876, red. nauk. ed. J. Ławski, J. Leończuk, Białystok 2014.Potkański W., Terroryzm na usługach ugrupowań lewicowych i anarchistycznych w Królestwie Polskim do 1914 roku, Warszawa 2014.Rewolucja 1905–1907 w Królestwie Polskim i w Rosji, pod red. M. Przeniosły i S.Wiecha, Kielce 2005.Rutkowski M., Zygmunt Gloger wobec gospodarki, [w:] Zygmunt Gloger, Pisma rozproszone, t. III: 1890–1910, red. nauk. ed. J. Ławski, J. Leończuk, Białystok 2016.Siedlecki M., Czytelnictwo, prasa, biblioteki we wczesnych pismach Glogera do 1876 roku, [w:] Zygmunt Gloger. Pisarz, myśliciel, uczony. Studia, red. nauk. J. Leończuk, J. Ławski, Ł. Zabielski, Białystok 2016.Sokólska U., Zygmunt Gloger o „pieśni gminnej”, [w:] Zygmunt Gloger. Pisarz, myśliciel, uczony. Studia, red. nauk. J. Leończuk, J. Ławski, Ł. Zabielski, Białystok 2016.Szczepański T., Ruch anarchistyczny na ziemiach polskich zaboru rosyjskiego w dobie rewolucji 1905–1907 roku, Warszawa 2000.Woźniewska-Działak M., Pytania o rację bytu narodowego. Wokół „Ojczyzny ze stanowiska chrześcijańskiego” Zygmunta Glogera, [w:] Zygmunt Gloger. Pisarz, myśliciel, uczony. Studia, red. nauk. J. Leończuk, J. Ławski, Ł. Zabielski, Białystok 2016.Zabielski Ł., Zygmunt Gloger: między uniwersum Gutenberga a „literaturą w żywym słowie”, [w:] Zygmunt Gloger, Pisma rozproszone, t. III: 1890–1910, red. nauk. ed. J. Ławski, J. Leończuk, Białystok 2016.20922