Religion - myth - utopia : an anthropological and cognitive model of relationship

Religia, mit i utopia często przedstawiane są jako zjawiska ze sobą powiązane. Relacje między tymi trzema kategoriami bywają jednak ukazywane na wiele różnych sposobów. Kategorie te są na przykład ze sobą utożsamiane, przeciwstawiane sobie, ustawiane w hierarchii czy też ukazywane jako pokrywające się. W obecnym artykule przeanalizowano argumenty mówiące, że mit i utopia są względnie rozłącznymi metodami poznania rzeczywistości. Religia należy do kategorii wyższego rzędu logiki - wyższego niż mit czy utopia, ale jednocześnie nie jest ona po prostu sumą mitu i utopii, ponieważ nie jest wyłącznie kwestią wiary, ale również zachowania oraz instytucji. Nawet systemy wierzeń zawierają coś więcej niż po prostu mit i utopię. I odwrotnie, chociaż mit i utopia pojawiają się w myśleniu religijnym, mogą też występować poza tym kontekstem. Kiedy jednak pojawiają się w myśleniu religijnym, pełnią różne funkcje. Ze względu na swój charakter mit stabilizuje rzeczywistość społeczną i psychologiczną, podczas gdy utopia tę rzeczywistość pobudza.Religion, myth and utopia are often portrayed as related phenomenon. However, the relationships between these three categories are shown in a variety of different ways. For example, they are identified with each other, placed in opposition, located in a hierarchy or overlap. This article discusses the arguments that myth and utopia are relatively separable methods of perceiving reality. Religion belongs to a category of a higher level of logic, higher than myth or utopia but at the same time it is not simply a summary of myth and utopia since it is not solely a question of belief but also of behavior and institutions. Even belief systems themselves contain more than just myth and utopia. Conversely, while myth and utopia occur in religious thinking, they can also occur outside of that context. However, when they do occur in religious thinking, they perform different functions to each other. Due to its character, myth fulfils the function of stabilizing sociological and psychological reality while utopia actuates that same reality