Polska jako przedmurze chrześcijaństwa i kwestia unii z Kościołem prawosławnym

When the Ottoman Turks began their conquest of further Balkan countries in the second half of the 14th century, they were opposed by Hungary, which came to known as the bastion of Christianity. The article analyses subsequent events of the 15th and 16th centuries when the term was first applied to the Kingdom of Poland. Poland’s greatest involvement in the war against the Muslims was during the reign of Ladislaus III of Hungary, who died in 1444 at the Battle of Varna. Under his successor, Kazimierz Jagiellończyk, Poland managed to avoid military conflict with Turkey, though it waged constant war with their allies, the Tatars. The first Turkish invasions of Poland followed the defeat in Bukovina in the autumn of 1497. In the ensuing decades, Poland was forced to renew truces with Turkey every few years, which drained the state’s coffers yet failed to protect it from the devastating Tartar invasions. After the fall of Hungary at the Battle of Mohács in 1526, Poland found itself on the front line, exposed to direct attack by the armies of the Padishah. The Holy See joined the defense against the Islamic threat, hoping to convince the Grand Duchy of Moscow to go to war with Turkey. Papal diplomacy was also centered on the followers of the Orthodox Church living within the borders of the Republic, which resulted in the Union of Brest in 1596.Gdy w drugiej połowie XIV w. Turcy osmańscy rozpoczęli podbój kolejnych krajów na Bałkanach, przeciwstawiły im się Węgry, które z czasem zaczęto nazywać przedmurzem chrześcijaństwa. Artykuł analizuje późniejsze wydarzenia z XV i XVI w., które zdecydowały o tym, że określenia tego zaczęto używać także w stosunku do Królestwa Polskiego. Momentem największego zaangażowania się Polski w wojnę z muzułmanami były rządy Władysława III na Węgrzech, który zginął w 1444 r. pod Warną. Choć za jego następcy Kazimierza Jagiellończyka Polska unikała konfrontacji z Turcją, to prowadziła ciągłą wojnę z jej sojusznikami, Tatarami. Pierwsze najazdy tureckie na ziemie polskie nastąpiły po klęsce bukowińskiej jesienią 1497 r. W następnych dziesięcioleciach Polska zmuszona była odnawiać co kilka lat z Turcją rozejmy, co wiązało się z dużymi wydatkami z kasy państwowej, ale nie zabezpieczało przed niszczącymi najazdami Tatarów. Po upadku Węgier po bitwie pod Mohaczem w 1526 r. Polska stała się krajem frontowym narażonym na bezpośredni atak wojsk padyszacha. W obronę przed zagrożeniem islamskim włączyła się Stolica Apostolska, która widziała dużą szansę w pozyskaniu do idei wojny z Turcją Wielkiego Księstwa Moskiewskiego. Dyplomacja papieska swoje wysiłki koncentrowała również na wyznawcach Kościoła prawosławnego żyjących w granicach Rzeczypospolitej, co zaowocowało zawarciem w 1596 r. unii kościelnej w Brześciu