Gloss to the Judgement of the Supreme Court of 17 October 2018 (II KK 73/18)

The gloss refers to the problem of the impact of bank employees’ performance on borrowers’ liability for fraud. The author approves the view formulated in the thesis of the Supreme Court that the employees of the injured bank were obliged to exercise special diligence in checking the accuracy of the documents submitted by the accused necessary to obtain a loan. The position taken by the Supreme Court in the commented judgement can be considered as at least a partial departure from the previous jurisprudence of the Supreme Court accepting that the victim’s contribution to the occurrence of fraud is not relevant to the responsibility of the perpetrators. The author, starting from the results of victimological research, accepts the view that the basis of criminal liability for fraud is the complex behaviour of the perpetrator (extraneous) and representatives of the injured bank (intraneus) and their mutual activity. In the last part of the commentary, the author indicates the specific obligations of banks when granting loans. He also emphasizes the inclusion in civil law of the victim’s contribution to damage as a basis for its mitigation.Glosa odnosi się do problemu wpływu wypełniania obowiązków przez pracowników banku na odpowiedzialność kredytobiorców za przestępstwo oszustwa. Autor aprobuje sformułowany w tezie Sądu Najwyższego pogląd, że na pracownikach pokrzywdzonego banku spoczywał obowiązek zachowania szczególnej staranności przy sprawdzeniu rzetelności przedłożonych przez oskarżonego dokumentów niezbędnych dla uzyskania kredytu. Stanowisko zajęte przez Sąd Najwyższy w komentowanym wyroku można uznać za przynajmniej częściowe odejście od dotychczasowego orzecznictwa Sądu Najwyższego przyjmującego, że przyczynienie się pokrzywdzonego do zaistnienia przestępstwa oszustwa nie ma znaczenia dla odpowiedzialności sprawców tego przestępstwa. Autor, wychodząc od wyników badań wiktymologicznych, akceptuje pogląd, że podstawą odpowiedzialności karnej za oszustwo jest złożone zachowanie sprawcy (ekstraneusa) i przedstawicieli pokrzywdzonego banku (intraneusów) oraz ich wzajemna aktywność. W ostatniej części glosy wskazano na szczególne obowiązki banków przy udzielaniu kredytów oraz podkreślono uwzględnianie w prawie cywilnym przyczynienia się poszkodowanego do szkody jako podstawy jej miarkowania