Zachowania pro- i antyzdrowotne studentów-sportowców. Podstawa dla przygotowania wspólnego programu prozdrowotnego dla studentów z różnych krajów

Introduction. The most important factor determining human health is life style and pro-health behaviours associated with it. among significant prophylactic factors there is disuse of psychoactive substances by educated people, including students who should set an example for the rest of the society due to their general knowledge about health. This report is a fragment of much bigger entirety, which are multifaceted monitoring procedures of pro- and anti-health behaviours among students from border cities in 3 countries conducted by a group of scientists from universities of grodno, Białystok, Suwałki and Kaunas. Aim of the study. analysis of the relationship between smoking tobacco, drinking alcohol and using other psychoactive substances and pro-health attitudes among student-athletes from the faculty of Physical Training as well as consideration of transferring worked out study models to activities in other regional units situated on both border sides of the eastern Wall. Material and methods.445 students of 1-3 year from the faculty of Physical Training(209 males and 236 females) participated in the study. Research tool was an anonymous questionnaire of unified survey(Pav-10) (based on modified questionnaire from the eSPaD program). Results. In the group of student-athletes occurrence of a problem connected with smoking tobacco and drinking alcohol was confirmed. Differences between males and females in the statement of smoking tobacco were not found as well as manifestation of improper attitude associated with smoking tobacco and alcohol consumption. nearly half of respondents (43,9%) did not condemn their peers abusing alcohol. from the population of the respondent students 22,7% smoked cigarettes, 62% did not smoke and the rest had smoked in the past but they do not do it now. Smoking was condemned by 26,4% of the respondents and was not condemned by 28,2%. generally 16,9% of the respondents(17,8 females and 15,9% of males) used drugs at least once in their lifetime. 7,9% of the respondents admitted to smoking marihuana. 2,9% of the respondents inhaled solvents and glues a few times. nasvay(a kind of designer drug) was used a couple of times by 9,7% of the respondents. There is a need to undertake large-scale prophylactic actions and to monitor the phenomenon of smoking tobacco and alcohol consumption among youth and university students. it will allow to reduce diseases in further life and inhibit the phenomenon of a few year life shortening associated with smoking tobacco, drinking alcohol and using psychoactive substances. Conclusions. aworrying phenomenon is ascertainment of a large percentage of risk behaviours in the population of student-athletes. Students are a group that tolerantly evaluate the fact of drinking alcohol and smoking tobacco by their peers. It turns out that in case of some students knowledge acquired in the educational process has not always been conducive to development of their active pro-health attitude. in the population of students of sports subjects the following things seem to be appropriate: monitoring the situation within the range of alcohol and drug consumption with the use of virtual research groups on electronic platforms; increasing the level of awareness concerning harmfulness of drinking alcohol and using drugs; increasing efficiency of influence of preventive programs and valid law.Wstęp. najważniejszym czynnikiem warunkującym zdrowie człowieka jest styl życia i związane z nim zachowania prozdrowotne. Wśród ważnych czynników profilaktycznych jest nieużywanie środków psychoaktywnych przez osób wykształconych, w tym studentów, którzy posiadając ogólną wiedzę o zdrowiu powinni stanowić wzór dla reszty społeczeństwa. niniejsze doniesienie jest fragmentem znacznie większej całości, jaką są, prowadzone przez grupę naukowców z Uczelni z grodna, Białegostoku, Suwałk i Kowna, wieloaspektowe monitorowania zachowań pro- i antyzdrowotnych wśród studentów przygranicznych miast w 3 państwach. Cel pracy. analiza związku między paleniem tytoniu, piciem alkoholu i używaniem innych substancji psychoaktywnych, a postawami prozdrowotnymi wśród studentów-sportowców z wydziału Wforaz rozpatrzenie przeniesienia wypracowanych modeli badań na działania w innych jednostkach regionalnych leżących po obu stronach granicy Ściany Wschodniej. Materiał i metody. W badaniu wzięło udział 445 studentów 1-3 roku z wydziału Wf(209 mężczyzn i 236 kobiet). narzędziem badawczym był anonimowy kwestionariusz unifikowanej ankiety (Pav-10) (w oparciu o zmodyfikowany kwestionariusz z Programu eSPaD). Wyniki. W grupie studentów-sportowców potwierdzono występowanie problemu związanego z paleniem tytoniu i piciem alkoholu. nie ustalono różnicy między mężczyznami i kobietami w deklaracji palenia tytoniu oraz manifestacji niewłaściwej postawy związanej z paleniem tytoniu i spożywaniem alkoholu. Prawie połowa respondentów (43,9%) nie potępiała swoich rówieśników nadużywających alkohol. zpopulacji badanych studentów 22,7% paliło papierosy, 62% nie paliło, a pozostali palili w przeszłości, a obecnie już nie palą. Palenie potępiało 26,4% badanych, a 28,2% - nie. generalnie 16,9% badanych (17,8 kobiet i 15,9% mężczyzn) przynajmniej raz w życiu używało narkotyków. Do palenia marihuany przyznało się 7,9% badanych. Kilka razy wdychało rozpuszczalniki i kleje 2,9% badanych. nasvay (rodzaj dopalacza) używało kilka razy 9,7% ankietowanych. Jest potrzeba podjęcia szeroko zakrojonych działań profilaktycznych, jest potrzeba monitorowania zjawiska palenia tytoniu i spożycia alkoholu wśród młodzieży i studentów wyższych uczelni. Pozwoli to na ograniczenie chorób w dalszym życiu i zahamowanie zjawiska kilkuletniego skrócenia życia związanego z paleniem tytoniu, piciem alkoholu i używaniem środków psychoaktywnych. Wnioski. Niepokojącym zjawiskiem jest stwierdzenie dużego odsetka zachowań ryzykownych w populacji studentów-sportowców. Studenci są grupą tolerancyjnie oceniającą fakt picia alkoholu i palenia tytoniu przez swoich rówieśników. Okazuje się, iż w przypadku części studentów, wiedza zdobyta w procesie edukacji nie zawsze sprzyjała rozwojowi ich aktywnej postawy prozdrowotnej. celowe wydaje się w populacji studentów kierunków sportowych: monitorowanie sytuacji w zakresie konsumpcji alkoholu i narkotyków przy pomocy wirtualnych grup badawczych na platformach elektronicznych; podnoszenie poziomu świadomości dotyczącej szkodliwości picia alkoholu i używania narkotyków; podnoszenie skuteczności oddziaływania programów profilaktycznych i obowiązującego prawa