Kształtowanie zrównoważonego krajobrazu w kontekście Europejskiej Konwencji Krajobrazowej i encykliki Laudato Si’

The article discusses the rational and responsible shaping of landscapes that takes into account the moral aspects of the relationship between human beings and landscape. This subject matter is presented in the light of two ideas striving to achieve similar goals and similar approaches to achieving them. The first reflection refers to the concept of sustainable development, according to which the management of landscape regarded as part of the environment where people live should seek to ensure the best possible conditions for the existence of contemporary and future generations. Landscape satisfies many material and spiritual needs, thus enhancing the quality of human life. The attainment of a high quality of life by people is the fundamental objective of sustainable development. The second point of reference is the teaching of the Catholic Church with regard to the relationship between human beings and the natural environment, as presented in the Encyclical Laudato Si’ by Pope Francis. This text presents the Holy Father’s stance on the contemporary ecological crisis and its impact on the living conditions and ethical attitudes of people. The Pope observes that the provision of decent living conditions is necessary for every human being to properly exist and develop. Thus Francis indicates the necessity of looking for solutions to the currently common moral dilemmas, including the problem of reconciling environmental protection, including landscape preservation, with human development needs. The reflections in the encyclical are not only a manifestation the Pope’s concern for the Earth but they can also provide guidelines and an effective stimulus for shaping sustainable landscape.Artykuł podejmuje temat właściwego, tj. racjonalnego i odpowiedzialnego kształtowania krajobrazów, uwzględniającego moralne aspekty zależności człowiek-krajobraz. Problematyka ta jest przedstawiona w świetle dwóch idei, dążących do zbliżonych celów i posiadających wspólne płaszczyzny, jeśli chodzi o ich realizację. Pierwsza refleksja odwołuje się do koncepcji zrównoważonego rozwoju. Wedle niej, zarządzanie krajobrazem jako elementem środowiska życia człowieka, powinno zmierzać do zapewnienia zarówno współczesnym, jak i przyszłym pokoleniom jak najlepszych warunków do egzystencji. Krajobraz zaspokaja wiele materialnych i duchowych potrzeb ludzi, przez co wpływa na jakość ich życia. Z kolei osiągnięcie wysokiej jakości życia ludzi jest zasadniczym zamysłem zrównoważonego rozwoju. Drugi punkt odniesienia stanowi nauczanie Kościoła katolickiego w zakresie relacji człowiek-środowisko przyrodnicze, którego wyrazem jest encyklika Laudato Si’ Papieża Franciszka. Dokument prezentuje stanowisko Ojca Świętego wobec kwestii współczesnego kryzysu ekologicznego i jego wpływu na warunki życia i postawy moralne ludzi. Papież zwraca uwagę, iż dla właściwego bytu i rozwoju każdego człowieka niezbędne jest zapewnienie mu godziwych warunków życia. Wskazuje tym samym na konieczność poszukiwania rozwiązań dla powszechnych obecnie dylematów moralnych, jak pogodzić ochronę środowiska, w tym krajobrazu i potrzeby rozwojowe człowieka. Refleksje zawarte w encyklice są nie tylko przejawem troski Papieża o Ziemię jako o wspólny dom wszystkich ludzi, ale mogą stanowić wskazówki i skuteczny impuls do kształtowania zrównoważonego krajobrazu