Rozwój zrównoważony z perspektywy systemowej: podejście kontekstowe

Sustainable development represents a shared aspiration, the priority of which is widely recognised worldwide by scientists, decision-makers and public opinion alike. It became a topic for reflection and an endeavour for initiatives taken by local communities, businesses, regions, states and international organisations. The subject of sustainability is interdisciplinary and involves a complex thinking that recently led to the emergence of a new discipline, namely sustainability science. The systems approach (systemics) is deemed to offer a set of concepts and methods that enable the elaboration of visions, as well as the steering of the process of sustainable development in real contexts. Within this framework, the main strength of this approach consists in its capacity to overcome the reductionism peculiar to conventional perspectives on sustainability as being limited to greening and environmentalism. The alternative perspective proposed by systemics is based on taking stock of the knowledge pertaining to the complex interdependencies between nature, society (including the economy), technology and the built environment. In short, systemics offers a background that is both pertinent and pragmatic and which enables the understanding of complex problems and the design of their solutions. One peculiarity of this approach resides in its capacity to foster the coining of new, meaningrich concepts, usable in further theoretical and practical undertakings. Examples of such concepts include systemography, complexification, syntegrity, and coopetition. This paper proposes a new such concept, that is sitesynthesis, rooted in the spirit of a given place and time.Rozwój zrównoważony jest wyrazem wspólnych aspiracji wyrażanych na całym świecie przez naukowców, polityków i opinię publiczną. To nie tylko temat do dyskusji, ale także do podejmowania konretnych inicjatyw i to na różnych poziomach: lokalnych społeczności, przedsiębiorstw, regionów, krajów i organizacji międzynarodowych. Zagadnienie zrównoważoności jest interdyscyplinarne i zakłada holistyczne podejście, które niedawno doprowadziło do powstania nowej dyscypliny naukowej, którą jest nauka dla zrównoważonego rozwoju. Uznaje się, że podejście systemowe (teoria systemów) oferuje zbiór pojęć i metod właściwych dla wypracowania koncepcji, a także wdrażania rozwoju zrównoważonego w rzeczywistości. Główną zaletą tego podejścia jest przezwyciężenie redukcjonizmu, który jest cechą charakterystyczną tradycyjnego traktowania zrównoważoności, zawężonego do ekologii i środowiska. Alternatywa, którą niesie ze sobą podejście systemowe, oparta jest na zasobach wiedzy odnoszącej się do złożonych współzależności występujących w świecie przyrody, społeczeństwie (w tym ekonomii), technologii i środowisku architektonicznym. Ujmując inaczej, podejście systemowe to podstawa, która jest trafna teoretycznie, a zarazem praktyczna, a która umożliwia zrozumienie złożonych problemów i przedstawia możliwe sposoby ich rozwiązania. Cechą szczególną tego podejścia jest zdolność do kreowania nowych szeroko zakrojonych koncepcji, które będą możliwe do wykorzystania w przyszłych tak teoretycznych, jak i praktycznych przedsięwzięciach. Wśród przykładowych koncepcji wskażmy na systemografię, syntensegrację i konkuperację. W niniejszym artykule zaproponowano kolejną taką koncepcję – to synteza zakorzeniona w duchu danego miejsca i czasu