Różnice składników chemicznych w osadach plażowych o odmiennej antropopresji

The investigations of the chemical composition of sands were conducted on the beach in Ustka and Czołpino. The Ustka is a typical tourist town and Czołpino is located in the Slovinski National Park away from urban or rural areas. The beach sediments in Ustka contain much more organic matter, nitrogen and phosphorus compounds as well as calcium carbonate than analogous deposits in Czołpino. The effect of sea water was manifested in the high content of organic matter in places having permanent contact with sea water. The content of the organic matter increased together with with the depth of settlings in these places. However more organic matter in surface layers was observed in regions more distant from the sea, because penetration of organic matter into the sediments is possible during precipitation. The concentration of ammonia nitrogen in the analyzed beach deposits increased with depth, what probably results from the lower oxygen content in deeper layers. It was confirmed that organic matter in sands of the beach in Czołpino is of natural origin, while in Ustka it is primarily of anthropogenic origin.Celem pracy było oszacowanie wpływu czynników antropogenicznych na skład chemiczny piasków z plaż w Ustce i Czołpinie. Ustka jest typową miejscowością uzdrowiskową i turystyczną, natomiast Czołpino leży na terenie Słowińskiego Parku Narodowego, z dala od miast i wiosek. Osady plażowe w Ustce zawierały znacznie więcej materii organicznej, związków azotowych i fosforowych oraz węglanu wapnia niż analogiczne osady w Czołpinie. Wpływ wody morskiej na obydwu plażach odzwierciedlał się dużą zawartością materii organicznej w miejscach mających ciągły kontakt z woda morską. Koncentracja tego składnika wzrastała tam wraz z głębokością. W rejonach plaży bardziej oddalonych od morza proces przenikania materii organicznej w głąb osadów jest natomiast możliwy przede wszystkim podczas opadów atmosferycznych, dlatego głębsze warstwy były uboższe w ten składnik. Prawdopodobnie ze względu na mniejszą zawartość tlenu w głębszych warstwach piasku koncentracja azotu amonowego w badanych osadach plażowych wzrastała wraz z głębokością. Stwierdzono, że materia organiczna zawarta w piaskach plaży w Czołpinie jest pochodzenia naturalnego, a w Ustce głownie pochodzenia antropogenicznego