The impacts of proactive personality and mindfulness on organizational citizenship behaviors: An application in non-governmental

Örgütsel vatandaşlık davranışı örgütün biçimsel oluşumunda ve yazılı kurallar sisteminde doğrudan tanımlanmayan ve bir bütün olarak bakıldığında örgütün işleyişine etkili bir şekilde katkı sağlayan ve çalışanlar tarafından gönüllü olarak sergilenen bireysel davranışlar olarak görülmektedir. Bu çalışmanın temel amacı, proaktif kişilik yapısının ve bilinçli farkındalığın bireylerin örgütte yer alan diğer üyelere veya örgütlerine yönelik sergilediği vatandaşlık davranışına olan etkilerini ortaya çıkarmaktır. Bu amaçla çalışmanın örneklemi Türkiye'nin farklı şehirlerinde yer alan Sivil Toplum Örgütlerinde gönüllülük yapan bireylerden oluşmaktadır. Bu çalışmaya sivil toplum örgütlerinin yoğun olduğu Ankara, İstanbul ve İzmir illerinde gönüllülük faaliyetlerinde bulunan 330 kişi katılmıştır. Çalışmanın verileri SPSS ve AMOS programları kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmada değişkenler arasındaki ilişkiler korelasyon ve hiyerarşik regresyon yöntemleriyle incelenmiştir. Ayrıca değişkenler arasındaki dolaylı ve doğrudan etkilerin belirlenebilmesi için aracılık testlerinden yararlanılmıştır. Çalışmanın sonucunda, proaktif kişiliğin örgütsel vatandaşlık davranışı alt boyutlarından olan diğerkâmlık, vicdanlılık, nezaket, centilmenlik ve sivil erdem davranışlarını artırdığı bulunmuştur. Aynı zamanda proaktif kişiliğe sahip bireylerin bilinçli farkındalıklarının arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca bilinçli farkındalığın centilmenlik ve sivil erdem davranışını arttırdığı gözlemlenirken, örgütsel vatandaşlık davranışının diğer alt boyutlarını anlamlı bir şekilde etkilememektedir. Çalışmanın devamında proaktif kişiliğe sahip bireylerin bilinçli farkındalık aracılığıyla sergiledikleri örgütsel vatandaşlık davranışlarını gözlemlemek amacıyla aracılık testleri yapılmıştır. Yapılan testin sonucunda proaktif kişiliğe sahip bireylerin bilinçli farkındalık aracılığıyla örgütsel vatandaşlık davranışlarından sadece örgüt içerisinde söz sahibi olma ve kendini açıkça ifade etme davranışı olarak tanımlanan sivil erdem davranışını sergilediği görülmüştür. Son olarak, demografik değişkenlerden olan kategorik değişkenler açısından bireylerin sergiledikleri örgütsel vatandaşlık davranışının bir farklılık göstermediği gözlemlenmiştir. Proaktif kişilik, bilinçli farkındalık ve örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkiyi alt boyutlarıyla birlikte ilk kez ele alan bu çalışma gelecekteki araştırmalar için bir temel oluşturacaktır.Organizational Citizenship Behavior (OCB) is seen as individual behaviors that are not directly defined in the formal formation of the organization and in the written rules system, and that, when viewed as a whole, contribute effectively to the functioning of the the organization and are exhibited voluntarily by employees. The main purpose of this study is to reveal the effects of proactive personality structure and mindfulness on the citizenship behavior exhibited by individuals towards other members of the organization or their organizations. For this purpose, the sample of the study was created from individuals who volunteer in NGOs located in different cities of Turkey. 330 NGO volunteers participated in this study in Ankara, Istanbul and Izmir provinces where NGOs are concentrated. The data of the study were analyzed using the SPSS and AMOS programs. In the study, the relationships between the variables were examined by correlation and hierarchical regression methods. In addition, mediation tests were used to determine the indirect and direct effects between the variables. As a result of the study, it was found that proactive personality increased the behaviors of altruism, conscientiousness, courtesy, sportsmanship and civic virtue, which are sub-dimensions of OCB. At the same time, it has been concluded that the mindfulness of individuals with a proactive personality increases. Also, while it has been observed that mindfulness increases sportsmanship and civic virtue behavior, no relationship has been established that it affects other subdimensions of OCB. In the continuation of the study, mediation tests were applied to observe the organizational citizenship behaviors exhibited through mindfulness by individuals with a proactive personality. As a result of the test, it has been seen that individuals with proactive personality only exhibit civic virtue behaviors, which are defined as the behavior of having a voice and expressing themselves clearly in the organization, through conscious awareness. Finally, it has been observed that there is no difference between the OCB studies performed by individuals in terms of categorical variables that are one of the demographic variables. This study, which deals with the relationship between proactive personality, mindfulness and OCB together with its sub dimensions for the first time, is considered to be a basis for future research