Pojave magnetitsko-hematitne željezne rude u trijasko-paleozojskom metamorfnom kompleksu planine Medvednice, Hrvatska

Iron ore occurrences are situated on the south-eastern slopes of the Medvednica Mountain. They occur as discontinous, decameters long and 2-3.5 m thick bedded, poorly mineralized (15-35 % Fe) lenses. A narrow, 6 km long, ore zone strikes NE-SW from Tisova Peć to Pustodol-Adolfovac. It is spatially and genetically bounded to the basic volcanogenic-sedimentary series (SEDEX-type), metamorphosed in greenschists during Cretaceous under P 3-3.5 kbar and T 350-400°C. The main minerals of the paragenesis are: quartz, chlorite, hematite, magnetite, stilpnomelane, martite. Similar types of Neo-Proterozoic and Early Paleozoic iron deposits were found in eastern Bosnia - western Serbia, western Macedonia and in the Serbo-Macedonian Mass. In the Triassic period of the Dinarides, magnetite-hematite deposits occur only as iron skarns or as short veins and small sized bodies of pneumatolytic-hydrothermal origin genetically bounded to gabbro-diorite or syenite stock and dykes. In the Triassic vulcanogenic-sedimentary complexes pointing occur only bedded deposits of red hematite, siderite, as well as locally with Mn-oxide ores. The arguments for the Paleozoic age of the Mt. Medvednica iron deposits are more convincing than those proposing theoretically possible Triassic age. The structures, textures and parageneses of the Mt. Medvednica magnetite-hematite occurrences are very similar only to the iron ores situated in the Early Paleozoic metamorphic complexes.Željezne rudne pojave nalaze se na jugoistočnim padinama Medvednice. Javljaju se kao isprekidane, desetine metara duge i 2-3.5 m debele slabo orudnjene uslojene leće (15-35 % Fe). Uska rudna zona, 6 km duga, pruža se SI-JZ od Tisove Peći do Pustodol-Adolfovca. Prostorno i genetski orudnjenje je vezano za bazični vulkanogeno-sedimentni kompleks (SEDEX-tip ležišta) koji je u kredi metamorfoziran do facijesa zelenih škriljaca pri t = 350-400°C i tlaku od 3-3.5 kbara. Glavni minerali u paragenezi rudnih pojava jesu: kvarc, klorit, hematit, magnetit stilpnomelan i martit kao glavni minerali. Slični tipovi željeznih pojava i ležišta neoproterozojske i donjopaleozojske starosti nađeni su u istočnoj Bosni, zapadnoj Srbiji, zapadnoj Makedoniji te u srpsko-makedonskom metamorfnom pojasu. U trijasu Dinarida magnetitsko-hematitska ležišta javljaju se samo kao skarnovi ili kratke pneumatolitsko hidrotermalne žile genetski vezane za gabro-dioritske ili sijenitske štokove i dajkove. U trijaskim vulkanogenim sedimentnim kompleksima Dinarida javljaju se samo uslojena ležišta crvenog hematita, siderita i lokalno s manganskih oksida. Argumenti za palozojsku starost željeznih ležišta Medvednice su mnogo uvjerljiviji nego za teoretski moguću trijasku starost. Strukture, teksture i parageneze magnetitsko-hematitskih pojava Medvednice su vrlo slične željeznim ležištima donjopaleozojskih metamorfnih kompleksa