İttihat ve Terakki döneminde İstanbul’da asayişsizlik (1908-1914)

ÖZETİttihat ve Terakki Dönemindeİstanbul'da Asayişsizlik (1908-1914)Serdar Ekrem ŞirinSuç, toplumun yapısı hakkında önemli ipuçları verir. Ekonomik şartlar, siyasi ortam, sosyal ve demografik yapı gibi etkenlerin suçla yakın bir ilişkisi vardır. 1908-1914 yılları arasında İttihat ve Terakki döneminde Osmanlı toplumunda suç'u inceledim. Bu 'topyekün savaş' ortamında Osmanlı diğer ülkelerle savaşırken bir yandan da devlet organlarını yeniden inşa etme çabası içindeolmuştur. Çalışmam büyük ölçüde arşiv kaynaklarına dayanmaktadır. Suçun izinden giderek Osmanlı toplumunu resmetmeye çalıştım. Kaydedilen ve edilemeyen suçlar ve polisin suça karşı aldığı önlemler toplumu anlamamıza yardımcı oluyor. Şahıslara, mala ve devlete karşı işlenen suçlar polis ve jandarma teşkilatlarının yapılarının işleyişini de gösteriyor. O dönemdeki polis teşkilatının hedefi bugün anladığımız manada kamuya hizmet eden yapıya yakınlaşmaya başlamıştır. İttihat ve Terakki döneminden önce bireyler devleti tehdit eden ve zabt edilmesi gerekenler olarak görülürken bu düşünce değişmiş ve birey hizmet edilmesi ve refah içinde yaşaması gerekenler olarak algılanmaya başlamıştır. Suç oranları fazla değişmemiştir. Mala karşı suçlar ve şiddet uygulayarak şahıslara karşı işlenen suçlar her zaman yüksek oranlara sahip olmuştur. I. Dünya Savaşına yaklaşırken ilk defa suç işleyenlerin sayılarında büyük artış görülmüştür. Kadınlar genelde kurban olarak görülürken kadın suçlu sayıları her dönemde çok az olmuştur. İstanbul'da suç daha çok şehir tarafında görülürken bazen polis suçu önlemede yetersiz kalmıştır. ABSTRACTCrime in İstanbul in İttihat and Terakki PeriodBetween 1908 and 1914BySerdar Ekrem ŞirinCrime gives important clues about the structure of a society. Economic conditions, political environment, social and demographic structure all have a close relation with crime in a society. I explore crime in the Ottoman society in İttihat and Terakki period between 1908 and 1914. In that 'total war' period while Ottomans fight with other nations, state also tried to establish a new state apparata. My research is mainly based on archival documents. By following the trace of crime, I tried to give the picture of society. Reported and unreported crimes of society and police attitute towards crimes and criminals helps to understand the society. Data of crimes against individuals, property and state also shows us the structure of police and gendarme organisations. The aim of police organisation came closer to the modern time meaning of serving the public. Before İttihat and Terakki government individuals were seen as threat to state who must be always bringed under control. That thought started to change and individual accepted as somebody who should live in secure and welfare. Crime rates didn't change much. Crime against property and against individuals with using violence were always in high amounts. Just before the World War I. the amout of the people who commit their first crime increased. Women were mainly victims of aggression, number of women offenders were always in little amounts. Crime is an urban act in İstanbul and sometimes police lacks the qualification of preventing crime