Faiz politikası ve finansal sistemin istikrarı: Türkiye deneyi (1980-2002)

ÖZETEkonomideki kaynakların tasarruf ve tüketim şeklinde bölünmesini belirleyen unsurlardan biri olan faiz, istikrarın sağlanmasında önemli bir role sahiptir. Böylece, faiz ekonomik açıdan fevkalade önemli bir çok karar, davranış ve neticede ekonomik dengeler üzerinde etkili olmaktadır. Faiz oranları, üretim-tüketim ve tüketim-tasarruf dengelerini başlıca etkenler arasında yerini almaktadır. Faiz politikası, yani bir anlamda faiz hadlerinin belli ekonomik amaçlara göre yönlendirilmesi, sert ve esnek, süreli veya gerektikçe genel veya kısmi olabilir. Ama tamamen ortadan kalkması ve faiz hadlerinin serbest şekilde oluşan arz ve talep dengelerinin belirlenmesine bırakılmasına pek gerçekçi bir varsayım değildir.Faiz politikasının etkili yürütülmesi için tüm finansal ve ekonomik faktörler dikkate alınmalıdır. Yani, tek taraflı yürütülen faiz politikası pek fazla etkili olmaya bilir, hatta sisteme zarar verebilir. Bu çalışma ile 1980'den sonra Türkiye'de yürütülmeye çalışılan finansal serbestleşme hareketleri anlatılmaya çalışılmış, değişik zamanlarda uygulanan faiz politikasının etkinliği anlatılmıştır. Son yirmi yılda Türkiye birkaç ekonomik kriz yaşamıştır. Bu krizlerin çıkmasında da Türkiye finansal sisteminin fazla derinleşememesi ve yürütülen yanlış ve tutarlı olmayan faiz, döviz kuru ve maliye politikaları olmuştur.AbstractInterest Rate Policy and Stabilization of Financial System: The Case of Turkey (1980-2002)In an economy besides other factors that determine the distribution of the economic resources between consumption and saving, interest rate has an important role in economic stabilization. Thus interest rate affects many decisions, behaviours scebsequently economic equilibriums that is crucial important from the economical aspects. Interest rate is one of the main factors that determines production-consumption and consumption-saving equilibriums. In this context directing interest rate policy for specific economic goals can be implemented strictly and flexble continual or partial and general when it is necessary. Not carrying out interest rate policy or to set it free in achieving equilibrium that is affected by the demand and supply factors is not a good assumption. To implement interest rate policy which is not fully considered may be not so effective but damages the system. In this study it has been tried to describe the financial liberalization programs implemented in Turkey since 1980 and the effectiveness of interest rate policies carrying out in different time periods. In the last 20years Turkey has experienced several economic crises. As the reasons of these crises it has been considered insufficient financial deepening and inconsistent interest rate, exchange rate and fiscal policies