Türkiye’de finansal istikrarın sağlanmasında bankacılık sektörüne yönelik düzenlemelerin rolü

ÖZETFinansal kurumlar, piyasalar ve ödemeler sistemlerinden teşekkül eden finansal sistemin içsel ve dışsal şoklara karşı dirençli kalabilmesi ve aracılık fonksiyonu etkin bir şekilde icra ederek finansal risklerin yönetilmesine ve kaynakların verimli alanlara yönlendirilmesine katkı sağlaması şeklinde tanımlanabilecek finansal istikrarın temin edilmesinde bankacılık düzenlemelerinin rolü son derece önem arz etmektedir. Bu ilişkinin yönü ve boyutu kadar finansal istikrarın sağlanmasında kullanılabilecek bankacılık düzenleme araçlarının neler olduğu da esaslı konulardan birisidir. Zira 2008 yılında derinleşen küresel finans krizi sonrası alınan tedbirlere bakıldığında da, piyasalara büyük oranda likidite sağlanması dışında, ulusal ve uluslararası düzeyde krize karşı alınan önlemlerin büyük kısmı finansal düzenlemelere ilişkin olmuştur.Bu çalışmada, finansal istikrar konusunda bir ölçümleme yöntemi geliştirilerek, hesaplanan Finansal İstikrar Endeksinin Sermaye Tedbiri, Likidite Yaklaşımı, Karşılık Politikası ve Zorunlu Karşılıklar şeklinde belirlediğimiz temel bankacılık düzenleme araçlarıyla ilişkisi, Türkiye tecrübesinden hareketle ortaya konulmaya çalışılmış ve elde edilen bulguların bundan sonra yapılacak bankacılık düzenleme çalışmalarına katkı sunması hedeflenmiştir. Böylece, özellikle yaşanan her finansal şok ve ekonomik kriz sonrası ilk akla gelen sıkı düzenleme aracının, finansal istikrar yönünden gerçekten önemli bir değişken olup olmadığının da ortaya konulması amaçlanmaktadır.Eşbütünleşme yöntemiyle yapılan ekonometrik çalışma sonucunda 1989 yılındaki finansal serbestleşme sonrası Türkiye ekonomisinde bankacılık düzenlemeleri ile finansal istikrar arasında kısa ve uzun dönemde güçlü pozitif bir ilişkinin mevcut olduğu neticesine ulaşılmıştır. Bu nedenle finansal istikrar ve kamu menfaati açısından, bankaların sermaye düzeylerinin yükseltilmesi, likit varlıklarının artırılması, sorunlu kredi karşılıkları ile zorunlu karşılıklar gibi düzenleme araçlarının politika otoritelerince ihmal edilemeyecek uygulamalar olduğu değerlendirilmektedir.ABSTRACTFinancial stability can be defined as, a financial system, which consists of financial institutions, markets and settlement systems, having a resilient structure and operating efficiently for providing financial intermediary functions in order to support economic growth against external and internal shocks. After 2008-2009 global financial crisis, financial stability, once again and this time with more concern, has attracted attention worldwide. Especially, in which direction and how much impact the regulation on banking system have on financial stability is a significant issue. In this way, we try to show whether tightening banking regulations applied as a remedy for almost every financial shock or economic crisis around the world is really working in terms of building or sustaining financial stability. In this study, it is focused on that how and how much today’s fundamental banking regulation tools such as capital, liquidity, provisioning and reserve requirements affect financial stability in terms of short and long term perspectives based on data of Turkish Banking System’s 1990-2010 financial reports. Thus analyzing impacts of basic banking regulation tools is meaningful to determine their scope and weight in order to support financial stability and legal frameworks of banking. The results of the econometric model using co-integration methodology showed that after 1989, the beginning of financial deregulation period in Turkey, there is a positive relationship between financial stability and banking regulations in both short and long run. Therefore, we conclude that increasing capital levels, liquid assets, provisions for loan losses and reserve requirements for banks are relevant for the sake of financial stability and public interest