Türk ceza hukukunda tüzel kişiler

ÖZET5237 sayılı Türk Ceza Kanununun benimsediği suç teorisi çerçevesinde, tüzelkişilerin cezai sorumluluğu kabul edilmemiştir, tüzel kişilerin cezai sorumluluğununbulunmaması, TCK.’nun 20/2 nci maddesinde ceza sorumluluğunun şahsiliği ilkesibağlamında açıklanmıştır. Bu maddede ; “Tüzel kişiler hakkında ceza yaptırımıuygulanamaz. Ancak, suç dolayısıyla kanunda öngörülen güvenlik tedbiri niteliğindekiyaptırımlar saklıdır” denilmektedir. Ancak tüzel kişilerin cezalandırılamaması, cezahukukunun temel ilkelerinin yanında, suçun maddi ve manevi unsurları, kusurluluk vecezanın amacı ile de izah edilebilir.5237 sayılı TCK.’nda tüzel kişilerin cezalandırılamayacağı öngörülmüş ise de,TCK.’nun 60 ncı maddesinde tüzel kişilere iznin iptali ve müsadere güvenlik tedbirlerininuygulanması öngörülmüştür. Bunun yanında başta 5326 sayılı Kabahatler Kanunu olmaküzere, diğer özel kanunlarda da tüzel kişilere yönelik idari yaptırımlar düzenlenmiştir.Ceza muhakemesi açısından tüzel kişiler sanık sıfatını alamazlar. Bununlabirlikte 5271 sayılı CMK.’nun 249 uncu maddesine göre “Bir tüzel kişinin faaliyetiçerçevesinde işlenen suçlardan dolayı yapılan soruşturma ve kovuşturmada tüzel kişininorgan veya temsilcisi, katılan veya savunma makamı yanında yer alan sıfatıyladuruşmaya kabul edilir”.Anahtar kelimeler: tüzel kişiler, organ veya temsilci, ceza sorumluluğununşahsiliği, güvenlik tedbirleri, idari yaptırımlar.ABSTRACTAccording to the crime theory of the Turkish Penal Code No 5237, the legalentities don’t have criminal liabilty and this rule has been mentioned at the 20/2 th Articleof the Turkish Penal Code. This Article states that “No punitive sanctions may beimposed for the legal entities. However, sanctions in the form of security precautionsstipulated in the law for the offenses are reserved”. This article derives its essence fromthe Principle of Individuality of Criminal Responsibility. However this can also beexplained with the subjective and objective elements, defectiveness or the purpose of thecrime.Although the Turkish Penal Code does not allow punishing legal entities,according to the 60 th article of the Turkish Penal Code, cancellation of this license andconfiscation security measures can be applied. Otherwise, mainly the Misdemeanor CodeNo 5326 and other special laws contains administrative sanctions for the legal entities.Legal entities cannot take place as defendant in criminal procedure. Howeveraccording to the 249 th Article of Turkish Criminal Procedure Code No 5271, “At theinvestigation and prosecution for crimes committed within the activities of a legalentity, the organ or the representative of the legal entity shall have the capacity ofthe party who is “in conjunction with the intervening party or the defense party” andshall be permitted to take the stand in the main hearing.”Key Words: legal entities, organ or representative, the principle of individuality ofcriminal responsibility, security measures, administrative sanctions